Không phải cách chữa bệnh zona theo dân gian nào cũng được khoa học chứng minh tác dụng. Tuy nhiên, hiệu quả của những phương thức tự nhiên này đã được nhiều người trải nghiệm và đánh giá cao.
Varicella-zoster cũng là loại virus gây bệnh thủy đậu hay trái rạ
Zona là một bệnh nhiễm trùng do virus gây ra, biểu hiện là phát ban trên da, gây đau đớn và khó chịu. Virus varicella-zoster là “thủ phạm” chính.
Triệu chứng sớm của zona thần kinh thường là cảm thấy châm chích, đau trên da ở một bên cơ thể. Da có thể ngứa, bị căng, đau nhức dai dẳng hoặc đau nhói. Các vệt phát ban sẽ xuất hiện sau đó 1 – 3 ngày. Mụn nước tụ mủ rồi đóng vẩy trong 10 – 12 ngày và dần biến mất trong 2 – 3 tuần sau đó.
Zona có thể kéo dài từ 2 – 6 tuần tùy mức độ. Bệnh không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng một số người gặp phải chứng đau dây thần kinh ngay cả khi bệnh đã được chữa khỏi.
>>>Xem thêm: NHỮNG ĐIỀU QUAN TRỌNG CẦN BIẾT VỀ BỆNH ZONA | THUẦN MỘC CHÍNH HÃNG
10+ cách chữa bệnh zona theo dân gian hiệu quả nhất
Mặc dù thuốc kháng virus là một phương pháp điều trị bệnh zona hiệu quả, nhưng đó không phải là lựa chọn duy nhất. Một số biện pháp tự nhiên cũng có thể làm giảm đau và khó chịu.
Tắm đúng cách giúp chữa bệnh zona
Zona thần kinh kiêng nước không hoặc bị zona có được tắm không… là thắc mắc rất thường gặp. Trên thực tế, bạn vẫn nên tắm rửa sạch sẽ khi bị zona thần kinh.
Nên tắm bằng nước mát để làm sạch mụn nước và làm dịu làn da. Bạn cũng có thể ngâm mình trong bồn tắm nước ấm (cho thêm 1 – 2 cốc bột yến mạch hoặc bột ngô) trong 15 – 20 phút.
Một số nghiên cứu cho hay chiết xuất yến mạch có thể cấp ẩm cho da khô và làm dịu da nhạy cảm. Nó cũng chứa flavonoid và saponin giúp giảm viêm.
Bạn nên chọn mua các sản phẩm yến mạch đã loại bỏ protein yến mạch để ngăn ngừa dị ứng.
Sau khi tắm, lau cơ thể nhẹ nhàng bằng khăn mềm. Nên dùng riêng khăn tắm và giặt khăn tắm ngay sau khi dùng.
Lưu ý: Không nên tắm nước nóng, vì nhiệt độ cao có thể gây kích thích mụn nước và làm tăng lưu lượng máu.
Chườm mát giảm đau zona thần kinh
Ngoài việc tắm để giảm đau và ngứa do phát ban zona, bạn có thể chườm mát nhiều lần trong ngày để giảm triệu chứng.
Chỉ cần ngâm một miếng vải trong nước mát, vắt bớt nước và đắp miếng vải này lên trên vùng da bị phát ban.
Cách chữa bệnh zona theo dân gian bằng cách chườm mát
Lưu ý: Không nên chườm bằng nước đá. Điều này có thể làm tăng độ nhạy cảm của da và tăng đau.
Tinh dầu chữa zona hiệu quả
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy rằng một số loại tinh dầu nhất định có đặc tính chống virus và giảm đau.
Mặc dù cần thêm nhiều nghiên cứu nữa, nhưng một số bằng chứng cho thấy những loại dầu dưới đây có thể giúp giảm đau và ngứa liên quan đến bệnh zona:
- Tinh dầu bạc hà
- Tinh dầu capsaicin
- Tinh dầu phong lữ
- Tinh dầu xô thơm
- Tinh dầu chanh vàng
- Tinh dầu tràm trà
- Tinh dầu khuynh diệp
Những loại tinh dầu này có thể sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm kem bôi hoặc kem dưỡng da, tinh dầu nguyên chất và thuốc mỡ.
Người bệnh nên thực hiện theo các khuyến nghị và hướng dẫn trên bao bì của kem bôi, kem dưỡng da và thuốc mỡ.
Đối với tinh dầu nguyên chất, luôn pha loãng chúng với dầu nền (hạnh nhân, olive, dừa hoặc đậu phộng) trước khi thoa lên da. Tỷ lệ pha loãng thông thường là 2 – 3 giọt tinh dầu với 1 – 2 thìa cà phê dầu nền.
Lưu ý: Không áp dụng cách này nếu bạn bị dị ứng với tinh dầu.
Mật ong – cách chữa bệnh zona theo dân gian đơn giản
Mật ong có đặc tính kháng khuẩn và sát trùng tốt. Sử dụng mật ong trên da cũng được coi là một phương pháp điều trị zona tự nhiên và hiệu quả.
Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy cả mật ong manuka và mật ong từ cỏ ba lá có thể kháng virus varicella-zoster.
Đơn giản, bạn chỉ cần thoa mật ong nguyên chất trực tiếp lên vùng phát ban vài lần mỗi ngày.
Lưu ý: Nên lựa chọn mật ong nguyên chất, được sản xuất ở địa phương.
Chữa zona bằng phương pháp dân gian với Witch hazel
Witch hazel hay nước cây phỉ được người dân Bắc Mỹ sử dụng nhiều trong chăm sóc da. Tanin trong nước cây phỉ có khả năng làm se tự nhiên, giúp làm lành các tổn thương trên, làm dịu da và giảm đau.
Bạn có thể sử dụng witch hazel dưới dạng kem hoặc nước để giảm viêm và đau do zona thần kinh gây ra.
Bạn có thể sử dụng witch hazel dưới dạng kem hoặc nước để giảm viêm và đau do zona.
Lưu ý: Nếu không có sẵn witch hazel, bạn có thể che phủ vùng da phát ban bằng một lớp vaseline mỏng và dùng gạc sạch che lại. Điều này có thể giúp da tránh khỏi việc cọ xát với quần áo.
Baking soda giảm ngứa do phát ban
Baking soda có rất nhiều công trong trong đời sống, thậm chí cả chăm sóc sức khỏe. Để giảm ngứa cho phát ban zona, bạn có thể trộn baking soda với một chút nước để tạo thành hỗn hợp sệt.
Sau đó thoa hỗn hợp này lên vùng da bị phát ban. Rửa sạch da sau 10 – 15 phút. Lặp lại cách làm nhiều lần trong ngày nếu cần thiết.
Lưu ý: Bạn có thể thay baking soda bằng bột ngô.
Vi lượng đồng căn
Vi lượng đồng căn/Homeopathy dựa trên ý tưởng cơ thể có khả năng tự chữa bệnh. Phương pháp này sử dụng những chế phẩm được pha loãng có nguồn gốc từ thực vật, động vật, khoáng vật…
Trên người sử dụng, chúng sẽ gây ra một số triệu chứng giống như triệu chứng của căn bệnh mà bạn cần chữa.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho hay vi lượng đồng căn hoạt động như giả dược nhằm xoa dịu tâm lý bệnh nhân, chứ nó không thực sự chữa bệnh.
Vi lượng đồng căn không thực sự phổ biến tại Việt Nam. Nhưng phương pháp này hiện được rất nhiều người dân Âu Mỹ ưa chuộng để điều trị những bệnh thường gặp, như cúm và zona thần kinh.
Lưu ý: Nếu bạn đang cân nhắc sử dụng bất kỳ biện pháp vi lượng đồng căn nào, hãy nói chuyện với bác sĩ trước.
Chế độ ăn uống
Luôn đặt câu hỏi bệnh zona kiêng ăn những gì và zona thần kinh nên ăn gì. Bởi lẽ, chế độ ăn có thể ảnh hưởng sâu sắc tới quá trình điều trị và hồi phục bệnh.
Bệnh nhân nên có một chế độ ăn uống đa dạng, với nhiều thực phẩm lành mạnh như rau củ quả, thịt nạc và đậu đỗ. Đồng thời, nên tránh xa những thực phẩm kém lành mạnh, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn…
Bị zona nên ăn gì:
- Thực phẩm giàu vitamin B: Bao gồm men bia, khoai lang, chuối, thịt bò, trứng, thịt gà, ngũ cốc nguyên hạt… Vitamin B là dưỡng chất tốt cho hệ thần kinh.
- Nước lọc: Hydrat hóa đầy đủ hoặc giữ nước cho cơ thể là điều rất quan trọng để giúp loại bỏ virus khỏi cơ thể. Hãy cố gắng uống 1,5 – 2 lít nước lọc mỗi ngày.
- Tỏi và hành tây: Chứa allicin có thể giúp tăng cường chức năng miễn dịch.
- Thực phẩm giàu vitamin C: Bao gồm cam, ớt chuông, kiwi, quả mọng… Vitamin C giúp tăng cường khả năng miễn dịch và tăng tốc độ chữa lành các tổn thương trên da.
- Rau lá xanh đậm: Như bông cải xanh, cải xoăn, mồng tơi, rau chân vịt… Những loại rau này có nhiều chất chống oxy hóa và magie giúp tăng cường chức năng miễn dịch và hỗ trợ hệ thần kinh.
- Trà xanh: Có đặc tính chống virus, chống viêm và chống oxy hóa. Các polyphenol trong trà xanh đã được chứng minh có thể giúp chống virus herpes hiệu quả. Nên chọn trà xanh đã tách cafein.
- Thực phẩm có màu sắc sặc sỡ (cam, đỏ): Bao gồm cà rốt, bí ngô, dưa hấu, ớt chuông, bưởi, quả mơ, anh đào… Chúng chứa nhiều lutein, lycopene, zeaxanthin và tiền vitamin A có lợi cho hệ miễn dịch.
Chế độ ăn uống lành mạnh là điều cần thiết khi điều trị zona thần kinh
Bị zona kiêng ăn gì:
- Thực phẩm nhiều đường: Bao gồm bánh kẹo, nước ngọt, soda, đồ ăn nhanh, nước ép trái cây đóng hộp… Ăn nhiều đường có thể làm giảm các bạch cầu trong cơ thể. Bạch cầu có vai trò rất quan trọng để giúp chống lại nhiễm trùng.
- Thực phẩm chứa cafein: Bao gồm cà phê, chocolate, trà, soda, nước tăng lực, nước ngọt… Cafein có thể kích thích hệ thần kinh quá mức, đồng thời gây mất nước.
- Thực phẩm nhiều arginine: Bao gồm chocolate, cà ngừ đóng hộp, các loại hạt, gelatin, no, mầm lúa mì… Arginine là một axit amin có khả năng thúc đẩy virus zona nhân lên.
- Thực phẩm chiên rán: Thực phẩm này tạo ra môi trường axit bất lợi cho việc điều trị zona.
- Rượu bia: Uống nhiều rượu bia có thể gây căng thẳng cho gan và toàn bộ cơ thể.
- Thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế: Bao gồm bánh mì trắng, khoai tây trắng, mì ống, mì tôm… Những thực phẩm này gây ra nhiều bất lợi cho sức khỏe tổng thể.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể sử dụng một số loại thực phẩm chức năng để hỗ trợ điều trị zona hiệu quả.
Bao gồm:
- Vitamin C: 1.000mg, chia làm 3 – 4 lần/ngày. Giúp hồi phục chức năng hệ thống miễn dịch và tăng cường bạch cầu.
- Cúc dại echinacea: 500mg, chia làm 3 lần/ngày. Echinacea là một loại thảo dược có thể giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và virus.
- Vitamin B12: 1.000 – 5.000mcg/ngày. Vitamin B12 là dưỡng chất thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh và giảm đau.
- Kẽm: 50mg/ngày. Kẽm hỗ trợ chức năng miễn dịch và có tác dụng chống virus. Nó hoạt động tốt nhất khi được bổ sung ngay khi dấu hiệu zona bắt đầu.
Lưu ý: Những người khỏe mạnh không cần phải dùng thực phẩm chức năng hay thực phẩm bổ sung.
Tuy nhiên, những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch và trên 50 tuổi nên cân nhắc bổ sung thêm các chất trên đây để duy trì sức khỏe tốt và khả năng miễn dịch mạnh mẽ.
Bổ sung vitamin và khoáng chất liều cao có thể gây hại nhiều hơn là có lợi. Vitamin tổng hợp có chứa hàm lượng vitamin và khoáng chất thấp hơn được đánh giá là an toàn hơn.
Cách chữa zona theo dân gian với thảo dược
Các loại cây cỏ hay thảo dược tự nhiên cũng có rất nhiều lợi ích trong điều trị zona thần kinh.
Bệnh nhân zona có thể áp dụng một số mẹo sau:
Dùng cỏ mực/cỏ nhọ nồi:
- Rửa sạch một nắm cỏ mực với nước muối, để ráo nước. Xắt nhỏ cỏ mực rồi giã nát. Lọc lấy nước cốt cỏ mực và thoa lên vùng bị zona.
- Thực hiện 3 – 4 lần/ngày, trong vài ngày.
Dùng rau sam:
- Rửa sạch rau sam với nước muối, để ráo nước. Xay nhuyễn rau sam với một chút nước đun sôi để nguội. Lọc lấy nước cốt, cho một ít băng phiến vào nước và khuấy tan.
- Thoa hỗn hợp này lên da, thực hiện 5 – 6 lần/ngày, trong vài ngày.
Dùng nha đam:
- Lấy gel nha đam (phần ruột trong suốt của cây nha đam) thoa lên vùng da bị phát ban.
- Đun gel nha đam lấy nước uống cũng có thể hỗ trợ điều trị zona thần kinh từ bên trong.
Dùng ngọn mướp:
- Rửa sạch và giã nát 1 – 2 ngọn mướp với muối ăn.
- Đắp hỗn hợp này vào vùng da phát ban 2 ngày/lần.
Dùng đậu xanh:
- Rửa sạch và giã nát đậu xanh với vài hạt gạo nếp. Có thể thêm một chút nước để tạo thành hỗn hợp sệt.
- Đắp hỗn hợp này lên vùng da phát ban vài lần trong ngày.
Đậu xanh là cách chữa bệnh zona theo dân gian phổ biến nhất
Dùng lá sung:
- Rửa sạch một nắm lá sung, phơi khô rồi xắt nhỏ. Giã nhuyễn lá sung với một chút giấm ăn.
- Đắp hỗn hợp này lên vùng da bị phát ban, thay đợt mới nếu hỗn hợp khô lại.
Lưu ý: Nên tham vấn bác sĩ trước khi áp dụng thảo dược để chữa bệnh zona.
Chữa zona thần kinh bằng tỏi và bột quế
Hai loại gia vị phổ biến này cũng là cách chữa bệnh zona dân gian hiệu quả.
Dùng tỏi:
- Bóc vỏ, giã nát tỏi, để ngoài nhiệt độ thường khoảng 10 – 15 phút.
- Đắp tỏi lên da. Rửa sạch sau 15 phút. Thực hiện 1 lần/ngày.
Dùng bột quế:
- Lấy lượng bột quế vừa đủ, trộn với sữa tươi không đường để tạo thành hỗn hợp sệt.
- Thoa hỗn hợp lên da, để khô tự nhiên rồi rửa lại bằng nước ấm. Áp dụng 2 – 3 lần/tuần.
Lưu ý: Nếu bạn có một làn da nhạy cảm, hãy thận trọng khi áp dụng phương pháp này.
Lưu ý khi áp dụng cách chữa bệnh zona theo dân gian
Như đã nói, hiện vẫn chưa có thuốc chữa zona. Cũng giống như hầu hết các loại virus khác, nghỉ ngơi và thực hiện lối sống lành mạnh có thể giúp tăng tốc độ phục hồi, khỏi bệnh.
Các cách chữa bệnh zona theo dân gian kể trên không hẳn sẽ mang lại hiệu quả cho tất thảy bệnh nhân. Chúng không được khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân bị zona nặng, vùng phát ban quá lớn, nằm rải rác ở nhiều nơi trên cơ thể.
Hãy tìm kiếm chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn bị bệnh zona kèm theo các yếu tố sau:
- Trên 70 tuổi
- Phát ban và đau gần mắt
- Có hệ thống miễn dịch yếu do các vấn đề sức khỏe mãn tính hoặc dùng thuốc
- Phát ban đau, khó chịu không giảm
Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên thực hiện những điều sau để hỗ trợ kiểm soát bệnh zona tốt hơn:
- Giảm căng thẳng, vì stress có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch tổng thể. Có thể giảm căng thẳng bằng nhiều cách, như tập thể dục, tập yoga, ngồi thiền…
- Bỏ thuốc lá, vì hút thuốc làm giảm khả năng miễn dịch chống nhiễm trùng, trì hoãn phục hồi và chữa bệnh, đặc biệt là ở người cao tuổi.
- Nên tiêm phòng thủy đậu và vắc xin phòng ngừa zona. Hạn chế tiếp xúc với người bị zona và thủy đậu nếu bạn chưa từng bị 2 bệnh này. Tuy bệnh zona không lây, nhưng bạn vẫn có thể bị lây thủy đậu và làm tăng nguy cơ mắc zona sau này.
Điều quan trọng vẫn là thăm khám và điều trị bệnh zona theo hướng dẫn của những người có chuyên môn.