Viêm da cơ địa ở đầu gây ra rất nhiều phiền toái cho người bệnh. Hơn nữa, bệnh lý này lại có xu hướng kéo dài dai dẳng và nguy cơ tái phát cao. Cần áp dụng các giải pháp điều trị đúng đắn để sớm loại bỏ triệu chứng và kiểm soát bệnh tốt nhất.
Viêm da cơ địa ở đầu – Nguyên nhân và dấu hiệu
Viêm da cơ địa còn được gọi là bệnh chàm (eczema) – một bệnh lý da liễu thường gặp. Mặt, tay, chân và những vùng da có nếp gấp thường là những vị trí ưa thích của bệnh. Tuy nhiên, rất nhiều người còn bị viêm da cơ địa ở đầu.
Đặc trưng của bệnh là sự kích hoạt các triệu chứng ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ, mụn nước. Nhiều trường hợp, da đầu còn bị bong tróc và nứt nẻ rất khó chịu. Nếu không sớm kiểm soát, tình trạng bệnh có thể diễn tiến nặng và lan xuống vùng mặt, cổ, vai và ngực.
1. Nguyên nhân
Hiện nay, các nghiên cứu khoa học vẫn chưa xác minh cụ thể nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa nói chung và viêm da cơ địa ở đầu nói riêng. Tuy nhiên theo kết quả của một số nghiên cứu dịch tế học, sinh thiết da… thì các nhà khoa học nhận định, sự khởi phát của bệnh có thể liên quan đến một số yếu tố sau:
- Di truyền: Số liệu thống kê cho thấy có khoảng hơn 80% trường hợp cha và mẹ bị cơ địa ở đầu thì con cái cũng sẽ mắc bệnh. Nếu chỉ có cha hoặc mẹ mắc bệnh thì tỷ lệ này có thể giảm xuống 60%.
- Sinh lý da: Cấu trúc da đầu của bạn có thể thuộc nhóm da khô, da hỗn hợp hay da dầu. Trường hợp da đầu quá nhờn hay quá khô thì nguy cơ mắc bệnh viêm da cơ địa thường cao hơn.
- Thay đổi nội tiết tố: Mang thai, sinh con hay dùng thuốc… có thể khiến nội tiết tố thay đổi. Điều này rất dễ làm bùng phát các bệnh lý có liên quan tới hệ miễn dịch. Trong đó có bệnh viêm da cơ địa.
- Hệ miễn dịch suy giảm: Suy giảm hệ miễn dịch là yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây hại tấn công và gây bệnh. Đặc biệt là các bệnh lý da liễu.
- Thời tiết: Thực tế cho thấy, thời tiết thay đổi thất thường, quá nóng hay quá lạnh cũng là yếu tố thuận lợi cho bệnh viêm da cơ địa ở đầu bùng phát.
Ngoài ra, sự khởi phát của bệnh còn liên quan đến một số yếu tố như:
- Dị ứng với dầu gội đầu, mỹ phẩm chăm sóc tóc
- Sử dụng thuốc tây kéo dài
- Da đầu đổ nhiều mồ hôi và bã nhờn
- Vệ sinh kém
- Ảnh hưởng từ các bệnh lý khác
2. Dấu hiệu nhận biết
Viêm da cơ địa ở đầu là một bệnh lý da liễu mãn tính. Các triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh là khô da, ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ, mụn nước trên bề mặt da. Da thường rất dễ bong tróc và nứt nẻ.
Các triệu chứng này không chỉ xuất hiện ở vùng da đầu mà còn có thể lan xuống cả cổ, mặt, vai, ngực. Trong nhiều trường hợp, dấu hiệu sẽ không rõ ràng và điển hình. Vì vậy rất dễ gây nhầm lẫn với các bệnh da đầu khác như gàu, viêm da đầu, nhiễm nấm…
Có thể nhận biết bệnh viêm da cơ địa ở đầu thông qua một số triệu chứng đặc trưng sau đây:
- Tại chân tóc, vùng da ở trán, gáy và phía sau vành tai có xuất hiện các mảng da đỏ.
- Da đầu bị khô, đổi màu, bong tróc vảy trắng và gây ra tình trạng ngứa ngáy dữ dội.
- Một số trường hợp, da đầu còn bị nhờn dính, sáp hay phồng rộp.
- Tóc thường dễ bị xơ yếu, gãy rụng do chân tóc yếu đi.
- Trường hợp có nhiễm trùng thì vùng da bị ảnh hưởng sẽ xuất hiện vết loét, sưng tấy, chảy dịch mủ hoặc máu.
Viêm da cơ địa ở đầu có nguy hiểm không?
Viêm da cơ địa ở đầu được đánh giá là bệnh lý da liễu lành tính. Tuy nhiên bệnh có tiến triển dai dẳng và rất dễ tái phát sau điều trị. Ngoài tổn thương da kèm theo đau rát và ngứa ngáy thì bệnh hầu như không gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Tuy nhiên trường hợp chủ quan, không nghiêm túc điều trị thì người bệnh có thể đối mặt với một số ảnh hưởng và biến chứng. Điển hình như:
– Viêm da cơ địa bội nhiễm:
Các tổn thương trên da không được khắc phục khiến cho nấm men, hại khuẩn xâm nhập. Từ đó làm phát sinh tình trạng nhiễm trùng. Biến chứng này thường là hệ quả khi tổn thương da không được điều trị và vệ sinh đúng cách.
– Rụng tóc ồ ạt:
Tổn thương do bệnh viêm da cơ địa gây ra thường khiến cho chân và nang tóc suy yếu. Điều này khiến tóc dễ bị gãy rụng. Nhiều trường hợp, tình trạng rụng tóc còn diễn ra ồ ạt khiến người bệnh bị hói đầu.
– Viêm da thần kinh:
Đây là một dạng tổn thương thứ phát xảy ra khi bệnh viêm da cơ địa kéo dài mãn tính hay tái phát nhiều lần. Viêm da thần kinh (lichen hóa) đặc trưng bởi tình trạng da bị thâm nhiễm, nổi cộm và gây ngứa ngáy dữ dội.
Ngoài những vấn đề ảnh hưởng nêu trên thì triệu chứng bệnh viêm da cơ địa ở đầu còn tác động xấu đến chất lượng giấc ngủ, tâm lý, ngoại hình. Từ đó gây suy giảm chất lượng cuộc sống.
Cách chữa viêm da cơ địa ở đầu đơn giản, hiệu quả
Bệnh viêm da cơ địa nói chung và viêm da cơ địa ở đầu nói riêng đến nay vẫn chưa có phương pháp điều trị triệt để. Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh và biểu hiện triệu chứng mà sẽ có các giải pháp thích hợp.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị có thể đáp ứng với bệnh viêm da cơ địa ở đầu:
1. Điều trị Tây y theo chỉ dẫn bác sĩ
Điều trị Tây y cho bệnh viêm da cơ địa ở đầu có thể bao gồm dùng thuốc và điều trị ánh sáng (quang trị liệu). Bác sĩ sẽ căn cứ vào mức độ ảnh hưởng của bệnh để lựa chọn giải pháp phù hợp.
– Dùng thuốc:
Đây là giải pháp có tác dụng nhanh giúp khắc phục triệu chứng bệnh viêm da cơ địa. Từ đó không chỉ làm giảm tổn thương mà còn hạn chế ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Thuốc được dùng có thể bao gồm cả các thuốc điều trị tại chỗ và thuốc uống. Dưới đây là một số thuốc thường được bác sĩ kê toa:
- Thuốc chống viêm tại chỗ chứa Corticoid
- Thuốc bôi ức chế miễn dịch
- Thuốc kháng Histamine H1
- Thuốc uống điều hòa miễn dịch
- Kháng sinh, thuốc chống nấm
Ngoài ra, bác sĩ có thể khuyên người bệnh sử dụng một số sản phẩm dầu gội có chứa hoạt chất chống nấm, chống viêm hay kháng sinh để hỗ trợ điều trị. Ví dụ như dầu gội Selsun, Head & Shoulders, Nizoral…
Thuốc Tây mặc dù có tác dụng nhanh chóng nhưng lại có hạn chế là dễ gây ra các tác dụng phụ khi điều trị. Chính vì vậy, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về liều lượng, tần suất và thời gian dùng thuốc. Nếu toa thuốc không đáp ứng hay gây ra dấu hiệu bất thường cần báo cáo lại ngay để được xử lý và điều chỉnh kịp thời.
– Quang trị liệu:
Quang trị liệu còn được gọi là liệu pháp ánh sáng – phương pháp sử dụng ánh sáng để khắc phục các tình trạng sưng viêm, nổi mẩn đỏ và ngứa ngáy trên vùng da bệnh. Quang trị liệu mặc dù cho hiệu quả nhanh chóng nhưng lại không kéo dài.
Hơn nữa, áp dụng liệu pháp ánh sáng có thể khiến tóc rụng nhiều và tăng nguy cơ bị ung thư da. Chính vì vậy, giải pháp này chỉ được bác sĩ chỉ định với các trường hợp bệnh nặng, mãn tính hay không đáp ứng với thuốc điều trị.
2. Áp dụng các mẹo chữa tại nhà
Ngoài điều trị y tế thì có thể áp dụng chữa viêm da cơ địa ở đầu bằng các mẹo tự nhiên tại nhà. Đây là giải pháp lành tính, dễ thực hiện và không tốn kém nhiều chi phí. Đặc biệt là vẫn có khả năng đáp ứng rất tốt trong các trường hợp bệnh nhẹ.
Một số mẹo chữa tại nhà được áp dụng phổ biến bao gồm:
– Dùng tinh dầu tràm trà gội đầu:
Tinh dầu tràm trà có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn rất tốt. Vì vậy mà có khả năng đáp ứng với các triệu chứng của bệnh viêm da cơ địa. Chỉ cần gội đầu với tinh dầu tràm trà có thể hỗ trợ đẩy lùi triệu chứng của bệnh. Đồng thời thúc đẩy chữa lành tổn thương trên da.
- Chuẩn bị 1 thau nước ấm cho vài ba giọt tinh dầu tràm trà vào khuấy đều
- Dùng nước này để gội đầu, nên dùng tay massage nhẹ nhàng trên da đầu
- Tuyệt đối không được chà xát hay cào mạnh
- Với mẹo này nên kiên trì áp dụng 2 tuần/ lần để nhận được kết quả tốt nhất
– Massage da đầu bằng mật ong:
Mật ong là nguyên liệu lành tính có thể dùng hỗ trợ điều trị viêm da cơ địa ở đầu. Nhiều thành phần trong mật ong có khả năng kháng khuẩn và chống viêm rất tốt. Hơn nữa còn giúp làm dịu da, giảm ngứa, giảm bong tróc và thúc đẩy tái tạo các tế bào da mới. Dùng mật ong để massage da đầu sẽ giúp mang đến kết quả khả quan.
- Chuẩn bị 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất đem pha loãng với nước
- Sau đó thoa đều hỗn hợp lên chân tóc và da đầu
- Dùng tay massage nhẹ nhàng khoảng vài ba phút
- Cuối cùng dùng nước ấm xả lại da đầu cho sạch
- Với cách này có thể áp dụng đều đặn 1 lần/ ngày trong 4 tuần liên tục
– Gội đầu bằng nước sắc lá trầu không:
Lá trầu không cũng là thảo dược tự nhiên có đặc tính sát trùng, kháng viêm rất tốt. Nấu nước sắc lá trầu để gội đầu là giải pháp chữa viêm da cơ địa ở đầu được áp dụng phổ biến. Hàm lượng hợp chất chống oxy hóa EGCG và các dưỡng chất trong lá trầu giúp ngăn ngừa viêm nhiễm hiệu quả. Đồng thời còn làm giảm ngứa ngáy, bong tróc da và ngăn ngừa rụng tóc.
- Chuẩn bị 1 nắm lá trầu không tươi, rửa sạch và ngâm 5 phút trong nước muối loãng
- Vớt ra để ráo rồi cho vào ấm đun với 2 lít nước
- Chờ nước sôi khoảng 3 – 5 phút rồi tắt bếp và đổ ra thau
- Pha thêm nước lã cho ấm rồi dùng gội đầu
- Với cách này người bệnh có thể áp dụng đều đặn 2 – 3 lần/ tuần
Ngoài ra, khi bị viêm da cơ địa bạn cũng có thể dùng nhiều loại nước sắc thảo dược khác để gội đầu. Ví dụ như nước sắc lá chè tươi, lá lốt, lá ổi…
3. Điều trị bằng thuốc đông y
Dùng thuốc đông y chữa viêm da cơ địa ở đầu cũng là giải pháp được nhiều người lựa chọn. Thuốc đông y thường chậm tác dụng nhưng lại mang đến hiệu quả dài lâu. Hơn nữa rất lành tính, ít gây tác dụng phụ và chi phí thấp.
Cần kết hợp cả bài thuốc uống, thuốc gội và thuốc bôi ngoài để nhận được kết quả tốt nhất. Cụ thể như sau:
- Thuốc uống: Dùng các vị thuốc hoàng cầm, bồ công anh, kim ngân hoa, kinh giới và tang bạch bì. Cho hết vào ấm sắc, thêm 1 lít nước đun đến khi còn khoảng 300ml. Loại bỏ bã, chia đều làm 3 lần uống/ ngày.
- Thuốc gội: Cần chuẩn bị trầu không, dâu tằm và ô liên rô. Các vị thuốc này đem rửa sạch và cho vào ấm. Thêm vào 2 lít nước đun sôi 10 phút. Đổ ra thau pha nước lã vào cho ấm. Dùng nước này để gội rửa da đầu hằng ngày.
- Thuốc bôi ngoài: Chuẩn bị lá trầu không, củ ráy dại, cây sơn, trúc diệp và củ nghệ. Rửa sạch rồi cho vào nồi nấu thành cao. Dùng bôi và massage trực tiếp lên da đầu.
Chăm sóc và dự phòng bệnh viêm da cơ địa ở đầu
Bệnh viêm da cơ địa ở đầu có nguy cơ tái phát rất cao khi có các yếu tố thuận lợi. Để có quá trình điều trị tốt và ngăn ngừa nguy cơ tái phát của bệnh cần chú ý đến một số vấn đề sau:
- Tuyệt đối không được cào gãi hay chà xát lên da đầu để giải tỏa cơn ngứa. Bởi điều này có thể làm xuất hiện tổn thương thứ phát và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Với các loại thuốc tây trị viêm da cơ địa ở đầu chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ. Tuân thủ liều lượng và lộ trình điều trị để nhận được kết quả tốt.
- Thận trọng với các sản phẩm dầu gội và chăm sóc tóc khi đang bị viêm da cơ địa. Tốt nhất hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về sản phẩm phù hợp.
- Tuyệt đối không gội đầu bằng nước quá nóng. Sau khi gội chỉ nên dùng khăn mềm thấm bớt nước và để tóc khô tự nhiên. Hạn chế dùng máy sấy tóc.
- Khi bị viêm da cơ địa ở đầu cần tránh tiếp xúc với thuốc nhuộm, hóa chất tạo kiểu tóc…
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh. Nên uống đủ nước, tăng cường rau củ quả tươi để thúc đẩy tốc độ hồi phục tổn thương da.
- Tránh tiêu thụ các đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, gia vị, đồ chế biến sẵn, thực phẩm dễ gây dị ứng. Đồng thời tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê, trà đặc, rượu bia, thuốc lá…
- Dành thời gian cho việc nghỉ ngơi, không làm việc quá sức, ngủ đúng giờ đủ giấc. Kiểm soát tốt căng thẳng, stress…
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh lạm dụng xà phòng hay các loại dầu gội có tính tẩy rửa mạnh. Đồng thời chú ý không đội mũi quá chất hay kém thông thoáng. Nhất là trong điều kiện thời tiết nóng bức dễ khiến cơ thể đổ mồ hôi.
Viêm da cơ địa ở đầu không phải bệnh lý da liễu nghiêm trọng nhưng cần chú ý điều trị sớm và đúng cách. Nhất là khi triệu chứng có xu hướng tiến triển nặng cần chủ động thăm khám ngay. Dùng thuốc đúng chỉ định kết hợp với chăm sóc tốt tại nhà là cách tốt nhất để đẩy lùi triệu chứng và kiểm soát bệnh.
