Bệnh chàm là tình trạng bệnh về da khá phổ biến. Mặc dù nó thường được điều trị bằng kem bôi, thuốc uống hoặc thậm chí là tiêm nhưng đã nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng thay đổi chế độ ăn và thói quen sống sẽ có lợi cho bệnh chàm. Dầu cá là một bổ sung đặc biệt cho bệnh chàm bởi do đặc tính chống viêm mạnh mẽ của nó.
1. Bệnh chàm là gì?
Bệnh chàm là tình trạng viêm da dị ứng, bệnh thường là mãn tính và tương đối phổ biến. Bệnh gây ra các triệu chứng bất lợi có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống bao gồm: Ngứa dữ dội, da khô và đỏ. Nó thường dẫn đến nứt da và tổn thương da (tạo thành chất lỏng).
Những triệu chứng của bệnh chàm thường xuất hiện bởi những ban đỏ và sau đó được cải thiện theo thời gian. Tuy nhiên, chúng lại có thể dẫn đến các rối loạn giấc ngủ, tâm trạng và các vấn đề tâm lý khác.
Nghiên cứu ở Hoa Kỳ cho thấy khi người bệnh được chẩn đoán bệnh chàm thì làm tăng đáng kể khả năng mắc thêm các triệu chứng trầm cảm hay các vấn đề tâm lý nghiêm trọng. Những nghiên cứu hiện nay đã chỉ ra rằng nguyên nhân của bệnh chàm là do nhiều yếu tố. Trong số đó gồm có sự bất thường ở hàng rào bảo vệ da, rối loạn hệ thống miễn dịch hoặc có thể do di truyền, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
Bệnh chàm thường được điều trị bằng kem bôi, kem dưỡng ẩm, liệu pháp quang học với việc cho da tiếp xúc với ánh sáng cực tím – tia UV và uống một số loại thuốc như: steroid và thuốc ức chế miễn dịch.
2. Vai trò của dầu cá với bệnh chàm
Mục tiêu trong điều trị bệnh chàm là kiểm soát và làm dịu các triệu chứng cũng như ngăn ngừa sự bùng phát của bệnh. Trong đó, ngăn ngừa viêm là chìa khóa chủ yếu trong điều trị bệnh chàm. Vì tình trạng này được coi là một rối loạn viêm da. Viêm là một phản ứng miễn dịch bình thường có thể bảo vệ chống lại bệnh tật và nhiễm trùng. Tuy nhiên, viêm mãn tính có thể dẫn đến các tác động bất lợi cho sức khỏe, bao gồm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Cả viêm hệ thống thần kinh và da đều góp phần vào sự phát triển của bệnh chàm. Dầu cá rất giàu acid béo omega-3, được biết đến với đặc tính chống viêm mạnh mẽ. Các chất béo omega-3 eicosapentaenoic acid (EPA) và docosahexaenoic acid (DHA) đã được chứng minh là chống viêm theo nhiều cách, bao gồm cả bằng cách ức chế sản xuất protein gây viêm.
Mặc dù, vẫn có rất nhiều nghiên cứu đang được tiến hành, nhưng một số nghiên cũng cứu đã chỉ ra rằng bổ sung dầu cá có lợi cho những người mắc bệnh viêm nhiễm, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp và bệnh viêm ruột (IBD).
Điều này có thể giải thích do lợi ích của dầu cá là có khả năng kháng viêm mạnh. Ở một số nghiên cứu đã chứng minh bổ sung chất này cũng có thể điều trị bệnh chàm. Tuy nhiên, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu sâu hơn để có căn cứ chứng minh cho mối liên quan này.
3. Tác dụng giảm triệu chứng bệnh chàm của dầu cá
Dầu cá là một trong những chất bổ sung chống viêm phổ biến nhất trên thị trường. Nghiên cứu gần đây cho thấy nó có thể giúp điều trị nhiều tình trạng viêm bao gồm cả bệnh chàm.
3.1. Sử dụng dầu cá có lợi cho bệnh chàm
Một số nghiên cứu điều tra về tác dụng của việc bổ sung dầu cá đối với bệnh chàm cho thấy những phát hiện đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là vẫn thiếu những căn cứ để chứng minh cho mối liên quan này.
Một nghiên cứu đánh giá vào năm 2012 tổng hợp của ba nghiên cứu bổ sung dầu cá và bệnh chàm cho thấy điều trị bằng dầu cá giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và cải thiện tình trạng ngứa ở những người bị bệnh chàm. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn thừa nhận rằng cần có một nghiên cứu lớn hơn, được thiết kế tốt hơn để xác minh xem liệu dầu cá có nên được đề xuất như là một phương pháp điều trị thay thế cho bệnh chàm không.
Hay một nghiên cứu khác tiến hành trong khoảng thời gian 16 tuần ở những người bị bệnh chàm có mức độ từ vừa đến nặng đã chứng minh được rằng bổ sung acid béo omega-3 hàng này cùng với vitamin E và vitamin tổng hợp có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh chàm xuống 50% trong số 80% những người tham gia nghiên cứu.
Ngoài ra, một nghiên cứu tiến hành trên chuột cho thấy rằng việc điều trị bệnh chàm bằng acid béo DHA và EPA có thể làm giảm điểm số bệnh chàm đồng thời làm giảm mức độ protein bị viêm cũng như immunoglobulin E (IgE). IgE là một kháng thể được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch để đáp ứng với các chất gây dị ứng và ở mức độ cao nó có liên quan đến bệnh chàm.
3.2. Dầu cá có thể ngăn ngừa bệnh chàm phát trẻ ở trẻ sơ sinh và trẻ em
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung dầu cá trong khi mang thai có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của bệnh chàm ở trẻ sơ sinh và trẻ em. Trong một nghiên cứu tiến hành ở phụ nữ mang thai bổ sung hàng ngày với lượng 1.6 gam và 1.1 gam DHA từ tuần thứ 25 của thai kỳ và kéo dài đến 3-4 tháng nuôi con bú. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, các em bé của những bà mẹ được bổ sung có nguy cơ mắc bệnh chàm thấp hơn 16% trong những năm đầu đời so với nhóm bà mẹ không được bổ sung.
Trong một nghiên cứu khác, trẻ sơ sinh của những bà mẹ được bổ sung 900 mg kết hợp EPA và DHA từ dầu cá bắt đầu từ tuần thứ 21 của thai kỳ đến khi sinh. Kết quả cho thấy nguy cơ mắc bệnh chàm ở trẻ sơ sinh thấp hơn 5% so với những bà mẹ sử dụng giả dược. Hay một nghiên cứu khác được đánh giá tổng hợp từ 8 nghiên cứu với 3,175 trẻ em đã cho thấy ở những bà mẹ được bổ sung dầu cá khi mang thai có sự giảm bệnh chàm rõ rệt ở trẻ sơ sinh và trẻ em đến 36 tháng tuổi.
Tuy nhiên, không phải tất cả các nghiên cứu đều quan sát thấy toàn bộ tác dụng của dầu cá. Bên cạnh đó, vẫn có nghiên cứu chỉ ra rằng, bổ sung dầu cá khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh chàm ở trẻ em. Điều này cho thấy rõ ràng cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu chuyên sâu về mối liên quan này để có căn cứ khoa học cụ thể.
4. Sử dụng dầu cá điều trị bệnh chàm
Bên cạnh những lợi ích tiềm năng có liên quan đến điều trị bệnh chàm, việc bổ sung dầu cá cũng có thể có lợi cho sức khỏe bởi những cách khác nhau như cải thiện sức khỏe của tim và giảm viêm.
Nghiên cứu trước đây cho thấy rằng bổ sung liều 5,500 mg DHA mỗi ngày và được kéo dài trong 8 tuần đã giúp cải thiện các triệu chứng bệnh chàm, cải thiện nồng độ chất béo omega-3 trong máu và ức chế sản xuất kháng thể IgE.
Hay một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng bổ sung 4,500 mg dầu cá có chứa khoảng 2,070 mg DHA và 1,600 mg EPA là an toàn trong thai kỳ và có thể giúp giảm bệnh chàm ở trẻ em. Tuy nhiên, những thông tin về liều lượng bổ sung này vẫn còn ẩn số và cần được nghiên cứu thêm để làm sáng tỏ.
Theo cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) khuyến nghị lượng bổ sung DHA và EPA kết hợp nên dưới 3,000mg mỗi ngày. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu sử dụng liều hơn mà không có tác dụng phụ.
- Bổ sung dầu cá
Dầu cá là một chất bổ sung phổ biến và được coi là an toàn cho hầu hết mọi người. Nghiên cứu cho thấy rằng khi dùng liều tối đa 4-5 gam mỗi ngày, thì không có liên quan đến bất kỳ tác dụng phụ bất lợi nào. Tuy nhiên, một số người có thể gặp các triệu chứng tiêu hoá nhỏ chẳng hạn như khó tiêu, tiêu chảy… mặc dù hầu hết mọi người dung nạp tốt mà không có tác dụng phụ gì sau khi sử dụng dầu cá.
Sử dụng dầu cá trong một thời gian dài có thể gây ra các tương tác với thuốc làm loãng máu như warfarin khi dùng ở liều cao. Vì vậy, trước khi sử dụng bổ sung dầu cá nên tham khảo tư vấn của chuyên gia hoặc bác sĩ để tránh những ảnh hưởng bất lợi cho sức khỏe.
Bệnh chàm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của bạn, đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải điều trị và kiểm soát đúng tình trạng viêm da mãn tính này. Trong khi các loại thuốc thông thường là phương pháp điều trị chính cho bệnh chàm, thì các liệu pháp tự nhiên như bổ sung dầu cá có thể mang lại một số lợi ích. Mặc dù vậy, vẫn cần có thêm các nghiên cứu trong tương lai để hiểu đầy đủ về cách dầu cá có thể giúp điều trị ở những người bị bệnh chàm.
