Một trong những bệnh ngoài da có tỷ lệ người mắc cao nhất hiện nay đó là bệnh zona thần kinh. Tuy không gây nguy hiểm nhưng nếu phát hiện muộn thì việc điều trị có thể gặp khó khăn, thậm chí có thể gây ra những biến chứng không mong muốn. Để hiểu rõ hơn về bệnh này chúng ta hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây.
1. Tìm hiểu về bệnh zona thần kinh
Zona thần kinh là bệnh nhiễm trùng ngoài da thường gặp. Bệnh do một loại virus varicella-zoster gây ra. Đây cũng là loại virus gây ra thủy đậu. Khi bạn đã khỏi thủy đậu rất nhiều năm nhưng virus này vẫn tồn tại trong cơ thể, sống trong hệ thần kinh trước khi tái hoạt động nhờ điều kiện thuận lợi, gây ra bệnh zona.
Zona thần kinh là bệnh nhiễm trùng ngoài da
Cơ chế hoạt động của virus varicella-zoster đó là xâm nhập vào cơ thể người, nó sẽ gây ra các vết loét gây ra bệnh thủy đậu. Sau khi bệnh thủy đậu được chữa khỏi, virus sẽ không biến mất mà tiếp tục sống trong cơ thể người bệnh ở các tế bào thần kinh dưới dạng không hoạt động. Nhiều năm sau đó nó sẽ hoạt động trở lại và gây ra bệnh zona.
Đa số những người trưởng thành sẽ có ít nhất một lần trong đời mắc bệnh thủy đậu. Vì vậy trường hợp virus varicella-zoster tồn tại trong cơ thể sau nhiều năm cũng khá phổ biến. Nhưng không phải trường hợp nào virus này cũng tái hoạt động và gây bệnh.
Bệnh zona còn được gọi với tên gọi khác là herpes zoster, dấu hiệu nhận biết đặc trưng là những nốt phát ban màu đỏ và gây rát, khó chịu cho người bệnh. Biểu hiện của bệnh thường là một dải mụn nước ở một bên cơ thể, nó thường xuất hiện ở các vị trí như cổ, trên mặt, thân.
2. Khi bị zona thần kinh sẽ có triệu chứng gì?
Để biết mình mắc bệnh hay không bạn có thể nhận biết thông qua những triệu chứng dưới đây:
✧ Nóng rát và đau
Nóng rát và đau là hai triệu chứng dễ nhận biết và đặc trưng nhất của bệnh này. Khi mắc bệnh bạn sẽ cảm thấy dọc dây thần kinh nửa bên người đau nhức. Sau đó là cảm giác nóng rát, ngứa ngáy, phát ban và đau dữ dội hơn. Tuy nhiên trước khi có triệu chứng nóng rát và đau thì cơ thể bạn sẽ có những biểu hiện đầu tiên là sốt nhẹ, người mệt mỏi, đau nhức.
Người bị bệnh sẽ có cảm giác nóng rát và đau
✧ Bọng nước có chứa nhiều dịch
Triệu chứng tiếp theo sau khi nóng rát và đau đó là xuất hiện những bọng nước to và có chứa nhiều dịch. Bọng nước thường lõm ở giữa và nổi thành từng chùm khiến làn da trông đỏ ửng.
Đặc điểm của những bọng nước đó là có hình bầu dục hoặc hình tròn. Những bọng nước này sẽ mọc rải rác hoặc thành từng dải, vệt ở dọc dây thần kinh. Bên trong những bọng nước có chứa nhiều dịch, giai đoạn đầu căng và khó vỡ. Sau một thời gian bọng nước sẽ xẹp xuống, có thể vỡ nếu bị va chạm phải và nhiều trường hợp để lại sẹo ở vùng da đó.
✧ Sưng đau ở các vùng lân cận và nổi hạch
Đi cùng với các cơn đau thần kinh bạn còn bị nổi hạch và sưng đau ở các vùng bị bệnh. Đối với trẻ em có thể có những trường hợp không đau nhưng ở người lớn đặc biệt là người già sẽ thường đau dữ dội. Ngoài ra người bị bệnh còn có triệu chứng bị đau nửa đầu, đau nhức đầu.
✧ Các dấu hiệu khác
Ngoài những triệu chứng rõ ràng kể trên còn có một số dấu hiệu khác để nhận biết bệnh như người bị yếu cơ, có cảm giác ớn lạnh. Những tổn thương ở da không xảy ra ở hai bên mà chỉ ở một bên, có ranh giới rõ ràng.
3. Nguyên nhân nào gây ra bệnh zona thần kinh
Virus varicella-zoster thuộc họ virus Herpes 3. Sau nhiều năm sống ở trạng thái không hoạt động trong cơ thể, khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng tái hoạt động và gây ra bệnh zona thần kinh.
Dưới đây là một vài yếu tố thuận lợi giúp cho virus varicella-zoster tái hoạt động lại trong cơ thể:
- Người có hệ miễn dịch bị suy giảm do tuổi cao, mắc HIV hoặc do bệnh tật.
- Các vùng da phát ban, bị tổn thương, nổi mẩn ngứa cũng tạo điều kiện cho virus tái hoạt động.
- Người đang điều trị các bệnh ung thư bằng các phương pháp hóa trị và xạ trị.
- Người bị căng thẳng, áp lực trong thời gian dài.
- Người trên 50 tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh zona hơn so với những người trẻ. Và nguy cơ mắc bệnh này cũng tăng theo tuổi tác, một số chuyên gia ước tính có đến một nửa số người ở độ tuổi trên 80 mắc bệnh này.
Gặp điều kiện thuận lợi virus sẽ tái hoạt động và gây bệnh
4. Người bị zona thần kinh có lây cho người khác hay không?
Người bị bệnh zona có lây cho người khác hay không là câu hỏi được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên người mắc bệnh này không thể trực tiếp lây bệnh cho người khác. Chỉ khi tiếp xúc với những bọng nước, mụn nước có chữa virus varicella-zoster sẽ có khả năng nhiễm virus. Sau khi nhiễm, nếu trước đây người đó chưa được tiêm phòng vắc xin hoặc từng mắc thủy đậu sẽ có nguy cơ bị thủy đậu. Khi thủy đậu được chữa khỏi virus vẫn ở trong cơ thể và người đó sẽ có thể bị zona.
Zona thần kinh là bệnh truyền nhiễm, nó có thể lây lan trong gia đình, những người sinh hoạt chung với người bị bệnh. Đặc biệt khi thời tiết giao mùa rất dễ bị zona. Bệnh sẽ phát triển và kết thúc sau 2 đến 3 tuần.
Đối với những người đã từng tiêm phòng vắc xin vẫn có thể mắc bệnh này khi hệ miễn dịch của cơ thể không bền vững. Đặc biệt là khi ở chung với người bệnh và có những tiếp xúc thông thường như dùng chung khăn tắm, khăn mặt với họ.
5. Các loại thực phẩm nên ăn và kiêng khi bị zona thần kinh
Khi bị bệnh này việc ăn uống là một trong những yếu tố quan trọng góp phần điều trị dứt điểm. Vì vậy người bệnh nên chú ý tới các loại thực phẩm nên ăn hoặc kiêng để bệnh mau khỏi.
✧ Nên bổ sung
- Các loại thực phẩm giàu Lysine như sữa, trứng, thịt gà, tôm, các loại đậu,… đây là chất quan trọng giúp duy trì hệ miễn dịch của cơ thể.
- Thực phẩm giàu vitamin C và kẽm như các loại rau màu xanh, cam, đu đủ, ổi, dâu tây,…
- Thực phẩm giàu vitamin B12, B6 như sữa chua, chuối, khoai lang, gan, cá,…
✧ Nên kiêng
Để tránh tình trạng bệnh nặng hơn bạn nên kiêng các các loại thực phẩm giàu chất béo, các loại ngũ cốc tinh chế, chất kích thích như rượu, cồn,…
Người bị zona nên kiêng thực phẩm ăn nhanh giàu chất béo
Zona thần kinh tuy không nguy hiểm nhưng những biến chứng nó để lại khiến nhiều người phiền muộn. Vì vậy cách phòng bệnh tốt nhất là bạn nên đi tiêm vắc xin phòng bệnh thủy đậu để tránh mắc bệnh zona sau này.