Viêm họng hạt ở trẻ bản chất là bệnh lý không quá nguy hiểm nhưng nếu không được chữa trị kịp thời có thể ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và sự phát triển của trẻ. Vì vậy, tình trạng này trở thành nỗi băn khoăn của nhiều ông bố bà mẹ, nhất là người chăm con đầu lòng, chưa hiểu rõ về căn bệnh viêm họng hạt.
Viêm họng hạt ở trẻ em là gì? Bệnh nguy hiểm ra sao?
Viêm họng hạt ở trẻ nhỏ là tình trạng niêm mạc hầu họng và amidan bị nhiễm khuẩn khiến vùng này bị sưng tấy liên tục trong thời gian dài. Hiện tượng này thường xảy ra khi trẻ vệ sinh răng miệng không đúng cách hoặc trẻ cắn, tiếp xúc với đồ vật không sạch sẽ.
Niêm mạc hầu họng của trẻ bị viêm nhiễm kéo dài, dẫn đến các tế bào lympho ở thanh sau niêm mạc họng phải hoạt động liên tục. Rồi sau đó bị phình to, tạo thành các hạt có kích thước to nhỏ ở vòm họng. Các hạt này làm cho trẻ cảm thấy luôn ngứa rát cổ họng, nhai nuốt và nói chuyện đều khó khăn.
Đặc biệt, những hạt viêm họng dễ bị viêm nhiễm từ đó tạo thành các ổ nhiễm trùng. Tình trạng này không những gây khó khăn cho việc điều trị mà còn nguy hiểm đến sức khỏe của trẻ, nếu cha mẹ không xử trí kịp thời và đúng cách, bệnh sẽ dễ tiến triển thành mãn tính, viêm họng hạt.
Thậm chí, đây được xem là một trong những nguyên nhân gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ở trẻ nhỏ như viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi, suy hô hấp, viêm cầu thận,…Vì vậy, cha mẹ cần hiểu rõ về căn bệnh này và áp dụng phương pháp điều trị đúng đắn để ngăn ngừa ảnh hưởng xấu có thể xảy ra với bé.
Nguyên nhân gây viêm họng hạt ở trẻ
Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm họng hạt ở trẻ em. Nguyên nhân chính là do trẻ nhỏ có sức đề kháng và hệ miễn dịch còn rất yếu. Vì vậy, bé không thể chống chọi được khi các tác nhân gây hại xâm nhập. Bên cạnh đó còn có một số nguyên nhân khác như:
- Virus, vi khuẩn, nấm tấn công: Các tác nhân gây bệnh này xâm nhập vào vùng họng của trẻ thông qua hệ hô hấp và đường ăn uống. Chúng tấn công và phá huỷ bề mặt niêm mạc họng. Sau đó sẽ lây lan sang các vùng xung quanh khiến cho lympho T bị kiệt sức, khiến trẻ hay bị viêm họng.
- Thay đổi thời tiết thất thường: Thời tiết biến đổi thất thường, đột ngột làm cho trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch, sức đề kháng giảm. Do đó mà trẻ dễ bị nhiễm bệnh, tạo ra những kích thích ở đường hô hấp, khiến viêm họng hạt xuất hiện.
- Viêm xoang, viêm mũi mãn tính: Dịch tiết ở các xoang, hốc mũi chảy xuống thành họng, khiến niêm mạc thành họng sau mất lớp nhầy bao phủ, không thực hiện được chức năng làm sạch. Tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn, các tác nhân gây bệnh tấn công.
- Ô nhiễm môi trường sống: Thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm nhất là ô nhiễm không khí sẽ làm suy giảm sức đề kháng ở trẻ. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại dễ dàng xâm nhập và tấn công gây nên bệnh.
- Chế độ sinh hoạt không khoa học: Cha mẹ cho bé ăn đồ ăn cay nóng, thực phẩm lạnh, uống nước lạnh cũng là nguyên nhân gây bệnh.
- Tiền sử bệnh lý: Bé đang mắc hoặc đã có tiền sử các bệnh viêm đường hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi,… cũng dễ bị viêm họng hạt.
- Trẻ có cơ địa yếu: Những bé có cơ địa miễn dịch kém, sinh non, thiếu cân,… thường dễ mắc viêm họng hạt hơn.
Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm họng hạt ở trẻ, bố mẹ cần chú ý
Dấu hiệu bệnh viêm họng hạt ở trẻ bố mẹ chú ý
Bệnh viêm họng hạt ở trẻ em thường gây ra các triệu chứng điển hình là cảm giác ngứa nhiều ở vùng họng. Ngoài ra, bé sẽ có cảm giác khó nuốt như bị vướng dị vật, họng khô rát, đau và ho nhiều hoặc ho dai dẳng thành từng cơn. Vài ngày sau đó trẻ sẽ xuất hiện những dấu hiện khác như:
- Ngứa họng, đau họng: Trẻ thường xuyên kêu ngứa họng, đau rát họng là vì các hạt lympho phình to, kích thích niêm mạc họng.
- Nuốt vướng: Trẻ có cảm giác cổ họng có dị vật, vướng họng, khó chịu khi nuốt thức ăn. Từ đó khiến trẻ chán ăn, khó ăn uống, lâu dần khiến cơ thể bị suy nhược, sụt cân nghiêm trọng.
- Xuất hiện hạt li ti: Xuất hiện hạt nhỏ màu trắng hoặc đỏ có kích thước khác nhau ở phía sau thành họng.
- Phù nề niêm mạc họng: Quan sát sẽ thấy cổ họng trẻ bị phù nề, sưng đỏ. Một số bé còn xuất hiện mạch máu ở khu vực vòm họng.
- Ho khan hoặc ho có đờm: Ban đầu, bé thường ho húng hắng và kèm theo thay đổi giọng nói. Sau đó ho khan, rồi chuyển sang ho có đờm, khạc nhổ ra đờm, chất nhầy có màu trắng đục hoặc vàng.
- Sốt vừa hoặc cao: Ở giai đoạn đầu trẻ thường không có biểu hiện sốt. Tuy nhiên, diễn biến nặng hơn trẻ có thể gặp tình trạng co giật do bị sốt cao. Kèm theo biểu hiện người ớn lạnh, chóng mặt và mất cân bằng.
- Một số triệu chứng khác: Amidan sưng to, ho ra máu, khó thở, sưng hạch góc hàm, khàn tiếng, đau tai, hắt hơi, sổ mũi, khô họng, khát nước,… Trẻ quấy khóc nhiều hơn, chán ăn, bỏ chơi, bỏ ăn, luôn mệt mỏi, dỗ mãi không nín,…
Cách chữa viêm họng hạt ở trẻ cha mẹ nên biết
Khi nhận thấy dấu hiệu trẻ mắc bệnh viêm họng hạt, mẹ cần điều trị cho trẻ đúng cách tránh bệnh phát triển ngày càng nặng. vậy trong số những phương pháp chữa viêm họng hạt ở trẻ phổ biến hiện nay, cha mẹ nên chọn cách điều trị nào tốt nhất?
Sử dụng thuốc Tây y điều trị viêm họng hạt ở trẻ em
Phương pháp điều trị viêm họng ở trẻ bằng Tây y được đánh giá là tiện lợi, hiệu quả nhanh chóng nhất định. Có hai phương pháp là dùng thuốc tân dược và phẫu thuật đốt hạt.
✧ Thuốc tân dược
Thuốc Tây y chủ yếu tập trung kiểm soát và cải thiện triệu chứng đi kèm của bệnh viêm họng hạt ở trẻ. Một số loại thuốc thường được bác sĩ sử dụng điều trị gồm:
- Kháng sinh: Liệu trình sử dụng thuốc thông thường từ 5 – 7 ngày. Thuốc kháng sinh chỉ được chọn để điều trị trường hợp viêm họng hạt do vi khuẩn.
- Thuốc hạ sốt, giảm đau: Thường được dùng với liều 10 – 15mg/kg cân nặng, tối đa không quá 60 mg/kg trong vòng 24 giờ. Chỉ sử dụng hạt sốt trong trường hợp trẻ sốt cao trên 38,5 độ C.
- Thuốc giảm ho: Trường hợp trẻ bị ho nhiều dẫn đến kiệt sức.
- Thuốc long đờm
- Thuốc chống viêm
- Thuốc điều trị viêm loét, trào ngược dạ dày
Dùng thuốc tây hiệu quả nhanh chóng nhưng có nhiều tác dụng phụ cho con trẻ
Điều trị viêm họng hạt cho trẻ nhỏ bằng thuốc Tây rất dễ gây quá liều hoặc ngộ độc. Do đó, cha mẹ hết sức lưu ý sử dụng đúng liều lượng, thời gian trên đơn thuốc. Vì là trẻ nhỏ nên không phải lúc nào cũng sử dụng thuốc. Nên các bậc phụ huynh không tự ý tuỳ tiện mua thuốc về dùng cho bé, cần có sự hướng dẫn điều trị của bác sĩ kê đơn.
✧ Phẫu thuật đốt hạt
Chữa viêm họng hạt ở trẻ bằng thủ thuật xâm lấn được cân nhắc thực hiện khi điều trị bằng thuốc tân dược không đem lại hiệu quả. Hoặc trong một số trường hợp trẻ gặp biến chứng viêm amidan, viêm VA.
Các phương pháp đốt hạt gồm:
- Đốt hạt họng bằng nitơ lỏng.
- Đốt điện.
- Đốt bằng laser.
- Nội soi cắt bỏ hạt.
- Cắt amidan và viêm VA ở trẻ đối với trường hợp đã gặp biến chứng của bệnh.
Thủ thuật đốt hạt mất chi phí tương đối cao và không phù hợp với trẻ tuổi quá nhỏ. Bên cạnh đó, các thủ thuật xâm lấn tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro với sức khỏe của trẻ em. Vì vậy, các bậc cha mẹ nên đến thăm khám và hỏi ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa trước cho con thực hiện. Sau khi tiến hành phương pháp đốt, phụ huynh cũng cần chăm sóc trẻ đúng cách để nhanh chóng phục hồi, tránh việc để lại di chứng.
Sử dụng các bài thuốc dân gian điều trị viêm họng hạt ở trẻ
Cách chữa viêm họng hạt ở trẻ bằng mẹo dân gian được rất nhiều mẹ áp dụng. Đây được xem là phương pháp an toàn, lành tính, tiết kiệm và có thể dùng chữa bệnh trong thời gian dài.
✧ Sử dụng bột nghệ
Bột nghệ chứa thành phần giúp tiêu sưng, giảm đau. Nhờ đó sẽ làm lành những tổn thương ở niêm mạc. Cách sử dụng bột nghệ cũng dễ thực hiện, các vết sưng, viêm nhanh chóng tan biến.
Chuẩn bị: 1 thìa bột nghệ, 50ml nước ấm, ⅓ thìa cafe muối.
Cách thực hiện: Trộn hỗn hợp 1 thìa bột nghệ + 50ml nước ấm + ⅓ thìa cafe muối. Mỗi ngày dùng cho bé từ 2 – 3 lần.
Nghệ có khả năng kháng viêm, lành tổn thương nhanh chóng
✧ Hỗn hợp rau diếp cá và nước vo gạo
Bài thuốc dùng lá rau diếp cá và nước vo gạo chữa viêm họng hạt cho cả trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, rau diếp cá có mùi tanh hơi khó chịu với bé.
Chuẩn bị: Rau diếp cá, nước vo gạo, nước sạch.
Cách thực hiện:
- Lấy 50gr lá rau diếp cá đem xay nhuyễn, lọc lấy nước.
- Đun sôi nước cốt rau diếp cá với 3 thìa cafe nước vo gạo và 100ml nước lọc.
- Sử dụng dung dịch này cho bé uống 2 lần một ngày.
✧ Sử dụng nước chanh mật ong
Nguyên liệu chanh và mật ong đều có công dụng tăng cường sức đề kháng, chống khuẩn, tiêu viêm. Khi sử dụng mẹo dân gian này, tình trạng viêm họng hạt ở trẻ được cải thiện đáng kể.
Chuẩn bị: 1 quả chanh, 1 thìa mật ong, nước lọc.
Cách thực hiện:
- Đem đun sôi hỗn hợp nước cốt chanh + 1 thìa mật ong + 100ml nước lọc.
- Đợi nước nguội còn ấm ấm thì cho bé uống.
Lưu ý: Cách này không nên dùng cho trẻ sơ sinh, nhất là dưới 1 tháng tuổi.
Cần lưu ý rằng, các bài thuốc dân gian chỉ có tác dụng khi bệnh nhẹ, cấp tính. Với trường hợp trẻ bị bệnh viêm họng hạt, mãn tính, việc áp dụng các mẹo này chỉ mang tính chất hỗ trợ điều trị chứ khó lòng dứt bệnh. Vì vậy, khi đã áp dụng các bài thuốc này mà con không đỡ, cha mẹ cần sớm cho trẻ đi khám để tránh bệnh nặng thêm và gây ra biến chứng.
Chuyên gia tư vấn cách phòng ngừa viêm họng hạt ở trẻ em
Bên cạnh việc sử dụng bài thuốc nam theo đúng chỉ dẫn, để gia tăng hiệu quả điều trị, rút ngắn thời gian dùng thuốc và phòng bệnh quay lại, lương y Tuấn lưu ý mẹ những điều sau:
- Vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho bé bằng cách đánh răng ít nhất 2 lần một ngày. Bên cạnh đó cần thường xuyên cho bé súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối loãng.
- Hạn chế cho bé tiếp xúc với khó bụi, nấm móc, chất thải, các tác nhân gây ô nhiễm môi trường, khó thuốc lá, ổ dịch viêm họng nhằm tránh bệnh viêm họng hạt
- Không nên cho trẻ ăn những thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh
- Giữ ấm cho trẻ đặc biệt là vùng cổ và ngực khi thời tiết đột ngột trở lạnh
- Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi ăn, sau khi ăn và sau khi đi vệ sinh
- Không dùng chung đồ cá nhân và tránh tiếp xúc với những người đang mắc bệnh viêm họng nói chung
- Cho bé mang khẩu trang y tế khi ra đường
- Cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho bé bằng cách ăn nhiều thực phẩm dinh dưỡng, rau xanh và các loại nước ép chứa vitamin
- Cho bé uống nhiều nước lọc
- Điều trị triệt để chứng viêm họng và các bệnh liên quan nhằm tránh dẫn đến biến chứng viêm họng hạt.
Viêm họng hạt ở trẻ dù chỉ là một bệnh hô hấp, nhưng nếu không điều trị kịp thời, đúng cách, bé sẽ phải gánh chịu những hậu quả nặng nề. Vì vậy cha mẹ nên sớm cho bé đi khám, điều trị ngay khi thấy trẻ xuất hiện các triệu chứng ho, sốt, bỏ bữa, quấy khóc…
