PHÁT HIỆN, CHĂM SÓC TRẺ BỊ VIÊM PHẾ QUẢN PHỔI

Viêm phế quản phổi là bệnh nhiễm khuẩn ở phế quản và nhu mô phổi, có thể làm rối loạn trao đổi khí gây suy hô hấp và tiến triển nặng đến tử vong. Trẻ dưới 5 tuổi đặc biệt trẻ dưới 2 tháng dễ mắc viêm phổi.

1. Nguyên nhân gây viêm phế quản phổi

1.1. Nguyên nhân chính

• Do virus: Chiếm 60 – 70%.
• Do vi khuẩn hay gặp là phế cầu, Hemophilus influenza (HI), M Catarrhalis, tụ cầu, liên cầu,… Vi khuẩn không đặc hiệu: Hay gặp là Mycoplasma.
• Do ký sinh trùng và nấm.

1.2. Yếu tố thuận lợi

• Trẻ nhỏ < 1 tuổi, nhất là trẻ sơ sinh rất dễ mắc bệnh và bệnh dễ chuyển biến nặng.
• Trên cơ địa trẻ đẻ non, đẻ thiếu cân, trẻ suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch và có mắc các bệnh bẩm sinh.
• Khí hậu lạnh, thời tiết thay đổi, độ ẩm cao,…
• Môi trường ô nhiễm: Nhà ở chật chội, ẩm thấp, khói bếp, khói thuốc lá, bụi,…
• Điều kiện lây nhiễm như nhà trẻ, trường học, gia đình,…

2. Làm thế nào để phát hiện trẻ bị viêm phế quản phổi?

2.1. Khởi phát

• Trẻ sốt nhẹ tăng dần hoặc sốt cao, mệt mỏi, quấy khóc, khó chịu, ăn kém.
• Các dấu hiệu viêm long đường hô hấp trên: Ngạt mũi, chảy nước mũi, ho.
• Có thể rối loạn tiêu hóa: Nôn trớ, tiêu chảy.

Một trong những dấu hiệu khởi phát: Trẻ sốt nhẹ tăng dần hoặc sốt cao, mệt mỏi, quấy khóc, khó chịu, ăn kém.

2.2. Toàn phát

• Dấu hiệu nhiễm khuẩn rõ: Sốt cao dao động, có thể sốt rất cao và ít đáp ứng thuốc hạ sốt hoặc hạ thân nhiệt ở trẻ nhỏ, mệt mỏi, quấy khóc, môi khô, lưỡi bẩn,…
• Ho khan hoặc ho liên tục, xuất tiết nhiều đờm, chảy mũi đặc và vàng.
• Nhịp thở nhanh.
• Khó thở, cánh mũi phập phồng, đầu gật gù theo nhịp thở, co rút lồng ngực.
• Tím tái ở lưỡi, quanh môi, đầu chi.
• Nhịp thở không đều, cơn ngừng thở,… trong các trường hợp nặng.

3. Khi nào các bé viêm phế quản phổi cần “nhập viện” điều trị?

Những trẻ viêm phế quản phổi có dấu hiệu / yếu tố nặng dưới đây, bố mẹ cần đưa trẻ nhập viện theo dõi điều trị ngay:

• Sốt cao hoặc hạ nhiệt độ.
• Bú kém, bỏ ăn.
• Thở nhanh hoặc cơn ngừng thở ở trẻ sơ sinh.
• Ngủ li bì hoặc quấy khóc, tím tái,…

Khi trẻ bị viêm phế quản phổi có dấu hiệu nặng, hãy nhanh chóng mang trẻ đến bệnh viện để khám và điều trị.

4. Cách chăm sóc và phòng ngừa trẻ bị viêm phế quản phổi tại nhà

• Giữ vệ sinh môi trường sống, không cho trẻ sống chung với môi trường có thuốc lá, khói bụi.
• Giữ nơi ở của trẻ thoáng mát, lưu thông không khí tốt, ấm về mùa đông, mát về mùa hè, nới rộng quần áo, tã lót.
• Thường xuyên vệ sinh mũi họng sạch cho trẻ, có thể dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi.
• Tiêm chủng phòng bệnh cho trẻ đầy đủ và đúng lịch.
• Phát hiện và điều trị sớm các các nhiễm khuẩn hô hấp cấp và mạn tính.