Viêm xoang là tình trạng các xoang bị viêm nhiễm do sự tấn công và gây hại của virus, vi khuẩn hoặc nấm. Tìm hiểu rõ các thông tin về bệnh sẽ tạo điều kiện cho việc điều trị diễn ra được thuận lợi. Đồng thời, có thể chủ động đề ra các biện pháp ngăn ngừa nguy cơ nhiễm bệnh cho bản thân.
Tìm hiểu về bệnh viêm xoang
Viêm xoang là gì?
Hiểu một cách đơn giản, viêm xoang nghĩa là các xoang ở xung quanh mũi, mắt, trán bị viêm nhiễm do sự tấn công của các vi khuẩn, virus hoặc nấm. Đây là tình trạng thường gặp, nhất là vào những ngày mùa đông lạnh khô hoặc vào những thời điểm giao mùa khi thời tiết thay đổi thất thường. Bất cứ ai cũng có thể bị viêm xoang nhưng đối tượng thường gặp nhất là trẻ dưới 10 tuổi.
Nguyên nhân gây bệnh viêm xoang
Đa số các trường hợp bị viêm xoang đều bắt nguồn từ chứng cảm lạnh thông thường với sự xâm nhập của các virus đến các xoang. Cảm lạnh có thể dẫn đến viêm xoang bởi lẽ mũi của người bệnh lúc này dễ bị kích ứng trước sự tấn công của các virus gây bệnh. Một khi bị tác động bởi các virus, các chất nhầy sẽ được tiết ra quá nhiều gây tắc nghẽn, ảnh hưởng đến niêm mạc của xoang. Các lỗ xoang một khi bị thu hẹp sẽ làm cho các chất nhầy này bị mắc kẹt lại phía sau các khe hở hẹp, tạo cơ hội cho các vi khuẩn phát triển, tấn công gây viêm xoang.
Bên cạnh nguyên nhân bị tấn công bởi các virus khi bị cảm cúm thông thường, còn có rất nhiều yếu tố khác nữa làm tăng nguy cơ viêm xoang mà bạn có thể gặp phải. Cụ thể:
- Dị ứng
- Vách ngăn của mũi bị lệch
- Nhiễm nấm
- Nhiễm khuẩn
- Viêm mũi dị ứng
- Hen suyễn
- Mắc các bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch như HIV, tiểu đường…
- Cystic fibrosis
- Dùng nhiều các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá…
- Ảnh hưởng từ các cuộc tiểu phẫu vùng mũi hoặc do biến chứng của việc tác động vật lý lên vùng mũi.
- Sự thay đổi đột ngột của áp suất không khí như khi đi máy bay, lặn sâu dưới biển…
Ngoài ra, bị viêm amidan, mắc các bệnh về răng nướu… cũng là các yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc viêm xoang mà chúng ta không thể không nhắc đến.
Triệu chứng của viêm xoang
Triệu chứng của bệnh viêm xoang
Với những người bị viêm xoang, các triệu chứng thường xuất hiện sau khi bị cảm lạnh hoặc tự xuất hiện do bị các tác nhân khác ngoài cảm lạnh gây nên. Các triệu chứng thường gặp khi bị viêm xoang bao gồm:
- Đau đầu, cảm giác đau nặng đầu và vùng hốc mắt.
- Sổ mũi, nghẹt mũi
- Thấy có dịch màu vàng hơi ngả xanh chảy ra từ mũi, tình trạng này kéo dài ít nhất là 3 ngày.
- Vùng mắt bị sưng đau, khi cúi cảm thấy nhức đầu
- Ho, sốt cao
- Đau tai, cổ, răng
- Bị mất khứu giác, cảm giác ăn không ngon miệng.
- Hơi thở bị hôi.
- Cơ thể mệt mỏi, ngủ không được ngon giấc.
Đây là các triệu chứng chung cho mọi trường hợp bị viêm xoang do cả vi khuẩn, virus và nấm gây ra. Tuy nhiên, các biểu hiện mà chúng tôi liệt kê trên đây chắc chắn là một danh sách không đầy đủ. Tùy vào mức độ bệnh nặng hay nhẹ và cơ địa của mỗi người mà có các biểu hiện khác. Chính vì vậy, để chắc chắn mình bị viêm xoang thì tốt nhất bạn nên liên hệ với các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và có cách xử lý kịp thời.
Phân loại loại viêm xoang
Để phân loại viêm xoang, người bệnh cần dựa vào vị trí và thời gian khởi phát
1. Phân loại viêm xoang dựa vào vị trí
Dựa vào vị trí mắc bệnh, bệnh viêm xoang được phân thành các dạng sau:
✧ Bệnh viêm xoang sàng
Xoang sàng nằm giữa hai mắt, dưới trán và phía trên hốc mũi. Xoang này được tạo từ 4 hốc rỗng thông với nhau. Bệnh viêm xoang sàng được chia thành 3 dạng chính:
- Viêm xoang sàng trước: Dịch nhầy tiết ra và ứ đọng tại mũi dẫn đến tắc nghẽn, kèm theo cảm giác đau nhức ở phần gốc mũi.
- Viêm xoang sàng sau: Lượng dịch nhầy sau khi được tiết ra dồn xuống phí vòm họng dẫn đến khó chịu, bệnh nhân thường xuyên khạc nhổ đờm. Ở trường hợp nặng, người bệnh có thể bị đau nhức ở đỉnh đầu, thị giác bị ảnh hưởng.
- Viêm xoang sàng hai bên: Viêm xoang sàng hai bên là tình trạng xoang sàng sau và xoang sàng trước đều bị tắc nghẽn. Xoang không lưu thông dẫn đến ngạt mũi, chảy nước mũi, cổ họng có đờm ứ đọng và luôn muốn khạc nhổ.
Bệnh viêm xoang sàng ở trẻ em có thể dẫn đến viêm amidan hoặc viêm khí – phế quản. Ngoài ra bệnh khiến trẻ thường xuyên ho đêm, khó thở, thở rít như cơn hen.
✧ Bệnh viêm xoang trán
Trong hệ thống xoang mặt, xoang trán nằm ở vị trí cao nhất. Xoang này và não được ngăn cách với nhau bởi một vách xương. Xoang trán thông với mũi qua ống trán – mũi.
Bệnh viêm xoang trán thường đi kèm với viêm xoang sàng trước. Các triệu chứng đặc trưng của bệnh gồm:
- Đau ở phía trên ổ mắt, có 2 chu kỳ/ngày và được kích hoạt 1 bên
- Chảy nhiều dịch mủ, cơn đau dịu xuống dần. Tuy nhiên, mức độ đau có thể tăng lên vào buổi chiều
- Chảy nước mắt, đau khi đưa mắt qua lại. Ngoài ra khi dùng tay ấn trên hố mắt (nơi chứa dây thần kinh) sẽ cảm thấy đau nhói
- Đau đầu triền miên, nghẹt mũi và chảy nước mũi.
Viêm xoang trán là bệnh nguy hiểm. Nếu không kịp thời điều trị, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm tai giữa, chảy mủ tai, thủng màng nhĩ, tăng nguy cơ viêm màng não mủ.
Bệnh viêm xoang trán thường đi kèm với viêm xoang sàng trước
✧ Bệnh viêm xoang bướm
Xoang bướm gắn liền với xoang tĩnh mạch hang và tuyến yên, liền kề với các dây thần kinh thị giác và ổ mắt.
Khi xoang bướm bị viêm, một số triệu chứng khó chịu dưới đây sẽ xuất hiện:
- Nghẹt mũi, dịch mũi có màu xanh nhạt, màu vàng hoặc trong suốt
- Cơn đau xuất hiện trên đỉnh đầu, đau hai hốc mắt, lan rộng ra sau gáy
- Do dây thần kinh bị ảnh hưởng nên độ nhạy của mũi kém đi
- Chảy dịch sau họng với lượng lớn, gây hôi miệng
- Sốt nhẹ, viêm họng, viêm tai.
Do nằm ở gần mắt nên bệnh viêm xoang bướm thường gây biến chứng về mắt như giảm thị lực, mờ mắt, mù vĩnh viễn.
✧ Bệnh viêm xoang hàm
Xoang hàm nằm hướng về phía cánh mũi, ngay tại hai bên má. Có một thành niêm mạc mỏng trên bề mặt xoang hàm. Lớp lông trên thành niêm mạc có tác dụng giữ ấm và giữ độ ẩm cho mũi.
Trong trường hợp bị nhiễm khuẩn hay kích ứng, lớp niêm mạc trên xoang hàm sẽ có biểu hiện viêm, sưng tấy và kèm theo dịch mủ. Ngoài ra viêm xoang hàm còn khiến bệnh nhân có cảm giác đau dữ dội ở hai bên má.
Vấn đề về răng miệng và nguyên nhân chính gây viêm xoang hàm. Bệnh được chia thành 3 cấp:
- Viêm xoang hàm cấp tính
- Viêm xoang hàm mãn tính
- Viêm xoang hàm do răng.
Biến chứng của bệnh viêm xoang hàm gồm viêm tắc tĩnh mạch xoang, suy nhược cơ thể, suy giảm trí nhớ, áp xe ổ mắt, viêm lan rộng sang các xoang cận kề…
✧ Viêm đa xoang
Viêm đa xoang là tình trạng viêm nhiều xoang cùng một lúc. Nguyên nhân và các yếu tố khiến tình trạng này xuất hiện gồm yếu tố môi trường, dị ứng, cấu trúc xương mũi, suy giảm sức đề kháng, bệnh lý.
Các dấu hiệu nhận biết bệnh viêm đa xoang gồm:
- Đau nặng ở phần đầu, trán, thái dương, vùng gáy và xung quanh mắt
- Chảy dịch mủ kéo dài. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, lượng dịch mủ sau khi tiết ra có thể lẫn máu, màu vàng hoặc màu xanh
- Cơ thể mệt mỏi, suy nhược, ăn không ngon miệng
- Sốt nhẹ
- Suy giảm thị lực
- Có cảm giác khó chịu và vướng víu tại vùng cổ họng.
Bệnh viêm đa xoang được phân thành 2 dạng chính. Gồm viêm đa xoang cấp tính và viêm đa xoang mãn tính.
Trong đó, tình trạng mãn tính được đánh giá là nguy hiểm hơn. Bởi nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này rất dễ phát sinh biến chứng.
Viêm đa xoang là tình trạng viêm nhiều xoang cùng một lúc
2. Phân loại viêm xoang dựa vào thời gian phát bệnh
Dựa vào thời gian phát bệnh, bệnh viêm xoang được chia thành các dạng sau:
- Bệnh viêm xoang cấp: Ở giai đoạn cấp tính, các triệu chứng của bệnh viêm xoang thường nhẹ, tương tự như bệnh cảm lạnh. Những triệu chứng của bệnh thường xuất hiện một cách đột ngột và biến mất sau khoảng thời gian từ 10 – 14 ngày kể từ khi xuất hiện. Tuy nhiên ở một vài trường hợp khác, triệu chứng của bệnh có thể kéo dài trên 4 tuần.
- Bệnh viêm xoang bán cấp: Thời gian mắc bệnh và phát sinh các triệu chứng kéo dài từ 4 – 8 tuần.
- Bệnh viêm xoang mạn tính: Thời gian mắc bệnh và phát sinh các triệu chứng kéo dài trên 8 tuần.
- Bệnh viêm xoang tái phát: Bệnh viêm xoang tái phát thể hiện cho tình trạng kích ứng, viêm nhiễm ở các xoang có thể tái phát nhiều đợt trong năm. Đặc biệt là khi gặp điều kiện thích hợp. Biểu hiện của bệnh thường dai dẳng và rõ ràng hơn so với thông thường, quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn.
Viêm xoang là bệnh lý thường gặp ở nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa như nước ta. Khi bị viêm xoang cấp tính cần phải được các bác sỹ Tai Mũi Họng khám và tư vấn điều trị hợp lý tránh để tiến triển thành bệnh viêm xoang mạn tính.
