XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG PHÙ HỢP CHO NGƯỜI BỊ VIÊM DẠ DÀY CẤP

Khi bị viêm dạ dày cấp, ngoài việc điều trị bằng thuốc, người bệnh còn có thể làm giảm các triệu chứng viêm dạ dày cấp bằng cách xây dựng một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, phù hợp với tình trạng sức khỏe. Vậy, viêm dạ dày cấp nên ăn gì?

Tham khảo những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây của Thuần mộc để biết được bệnh nhân viêm dạ dày cấp nên ăn gì.

Giải đáp thắc mắc: Viêm dạ dày cấp nên ăn gì?

1. Thực phẩm chứa chất kháng viêm và chất chống oxy hóa

Đáp án đầu tiên của câu hỏi “Viêm dạ dày cấp nên ăn gì?” là những thực phẩm có tính chống viêm và chống oxy hóa. Bởi vì viêm dạ dày cấp về cơ bản là tình trạng viêm của niêm mạc dạ dày, do đó, cần ưu tiên những thực phẩm kháng viêm và kháng oxy hóa trong thực đơn ăn uống của người bệnh. Các thành phần kháng viêm và chống oxy hóa mà người bị viêm dạ dày cấp nên bổ sung bao gồm:

• Axit béo omega-3 có trong các loại cá béo (cá hồi, cá thu và cá mòi), dầu ô liu, các loại hạt (hạnh nhân, hạt óc chó và hạt phỉ)… giúp giảm viêm hiệu quả.
• Polyphenol như flavonoid và anthocyanins trong quả mọng, táo, cần tây, nam việt quất, chuối, bí đỏ, củ dền, bông cải xanh, hành tây, tỏi và trà… giúp ức chế sự phát triển của H. pylori.
• Chất xơ có thể lên men trong đậu lăng và các loại đậu khác.
• Carbohydrate có chỉ số đường huyết thấp, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên cám, trái cây, rau lá xanh, bí và ớt chuông. 
• Curcumin có nhiều trong nghệ và gừng giúp giảm đau, tiêu viêm, bảo vệ niêm mạc của cơ quan tiêu hóa. 
• Beta-carotene trong cà rốt, đu đủ, khoai lang… có tác dụng thúc đẩy việc hồi phục và sản sinh các tế bào mới ở niêm mạc dạ dày, cải thiện các triệu chứng viêm dạ dày cấp như ợ nóng, tiêu chảy, mệt mỏi.

2. Người bị viêm dạ dày cấp nên ăn gì để bổ sung chất xơ?

Đối với người khỏe mạnh, trái cây và rau củ là những thực phẩm giàu chất xơ cần được bổ sung trong thực đơn mỗi ngày. Nhưng liệu người bị viêm dạ dày cấp có nên ăn mọi loại rau củ quả? Bệnh nhân viêm dạ dày cấp nên ăn gì để cung cấp chất xơ cho cơ thể?

Thực tế, mặc dù chất xơ trong rau củ quả có thể mang lại nhiều lợi ích cho người bị viêm dạ dày cấp, bao gồm:

• Trung hòa dịch vị trong dạ dày
• Giảm tình trạng nóng rát, đau thượng vị
• Làm dịu vùng niêm mạc sưng nóng
• Cân bằng chất lỏng trong đường ruột
• Hỗ trợ quá trình tiêu hóa

Tuy nhiên, người bị viêm dạ dày cấp chỉ nên ăn những loại rau củ quả có tính axit thấp, ít đường, như bắp cải, cải xoăn, rau bina, súp lơ, mồng tơi, rau dền, táo, các loại quả mọng, bí đỏ, cà rốt… Tránh những loại rau quả có tính axit cao như cà chua, trái cây họ cam quýt, hành tây, ớt cay…

3. Thực phẩm giàu vitamin

Vitamin là thành phần dinh dưỡng thiết yếu, có lợi cho sức khỏe của mọi người. Người bị viêm dạ dày cấp nên bổ sung vitamin trong khẩu phần ăn của mình để cải thiện tình trạng bệnh. Vậy, viêm dạ dày cấp nên ăn gì để cung cấp vitamin? Một số vitamin mà bệnh nhân viêm dạ dày cấp cần bổ sung là:

• Vitamin B có trong các loại đậu, ngũ cốc, hạnh nhân, các loại rau xanh đậm. Loại vitamin này có tác dụng cân bằng dinh dưỡng, tổng hợp hormone và sản sinh hồng cầu cho cơ thể.
• Vitamin E trong quả bơ, bí, dầu ô liu, bông cải xanh có tính oxy hóa mạnh mẽ, làm giảm viêm lớp niêm mạc và bảo vệ hệ tiêu hóa khỏi các tác nhân có hại.
• Vitamin C trong ớt chuông đỏ, súp lơ trắng, bông cải xanh, đu đủ, khoai tây… có tác dụng nâng cao sức đề kháng, tăng cường hệ thống miễn dịch, giảm nguy cơ xuất huyết dạ dày, hạn chế sự tấn công của các vi khuẩn có hại.

4. Bị viêm dạ dày cấp nên ăn gì để cung cấp chất đạm?

Một thực đơn hoàn chỉnh không thể thiếu chất đạm. Vậy, bệnh nhân viêm dạ dày cấp nên ăn gì để bổ sung protein? Trứng, lòng trắng trứng và các sản phẩm làm từ trứng là những nguồn cung cấp protein tuyệt vời vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Tuy nhiên, không nên ăn trứng chiên hay trứng chế biến cùng với bơ, sữa béo và gia vị. 

Người bị viêm dạ dày cấp cũng chỉ nên ăn thịt gia cầm nạc, không da (gà), cá, hải sản, cá nước lạnh và động vật có vỏ (không chiên). Không nên ăn thịt đỏ, thịt chế biến sẵn như thịt xông khói hoặc xúc xích, thịt nhiều chất béo.

Các loại hạt và bơ hạt có hàm lượng protein cao, nhưng cũng có nhiều chất béo. Điều này có thể là vấn đề đối với một số người bị viêm dạ dày cấp. Các loại đậu chứa nhiều protein và chất xơ đôi khi cũng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của viêm dạ dày cấp ở một số người. Do đó, bệnh nhân viêm dạ dày cấp nên thử ăn một ít đậu, hạt xem có thể dung nạp được những thực phẩm này hay không. 

5. Thực phẩm giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa

Viêm dạ dày cấp có thể gây ra các triệu chứng như chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn, giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng, nếu kéo dài có thể dẫn đến suy nhược cơ thể. Do đó, thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu nên là ưu tiên hàng đầu. Cháo, súp gà, súp cá hồi, nấm… và những món ăn mềm, lỏng, loãng là đáp án cho câu hỏi “viêm dạ dày cấp nên ăn gì?”.

6. Viêm dạ dày cấp nên ăn gì? Thực phẩm chứa men vi sinh (probiotic)

Nghiên cứu cho thấy, các hợp chất probiotic có thể giúp loại bỏ H. pylori khỏi đường ruột. Ngoài ra, thử nghiệm lâm sàng cũng cho thấy những người sử dụng chất bổ sung probiotic trong quá trình điều trị H. pylori có khả năng loại bỏ nhiễm khuẩn thành công cao gấp hai lần và ít gặp tác dụng phụ trong quá trình điều trị hơn những người không sử dụng.

Do đó, người bị viêm dạ dày cấp nên bổ sung probiotic trong thực đơn hàng ngày để tăng cường sức khỏe đường ruột tổng thể, duy trì sự cân bằng trong hệ tiêu hóa giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Những thực phẩm chứa probiotic có lợi đối với bệnh nhân viêm dạ dày cấp là:

• Sữa chua lên men tự nhiên
• Mật ong
• Bánh mì lên men tự nhiên
• Phô mai (khẩu phần ít)

Bị viêm dạ dày cấp nên ăn gì? Các chế phẩm sinh học chứa probiotic còn có thể hỗ trợ đẩy nhanh tốc độ chữa lành vết loét dạ dày trên mô hình động vật, đồng thời có thể giúp ức chế nhiễm H. pylori và giảm tác dụng phụ do dùng thuốc kháng sinh điều trị nhiễm H. pylori. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng probiotic có sẵn dưới dạng chất bổ sung, đặc biệt là những người có hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.

7. Thực phẩm thô

Nếu bạn vẫn còn thắc mắc “bị viêm dạ dày cấp nên ăn gì?”, thì đừng bỏ qua thực phẩm thô dễ tiêu hóa, bao gồm:

• Gạo lứt
• Yến mạch
• Lúa mạch
• Diêm mạch (Quinoa)

Đây là những thực phẩm lý tưởng đối với người bị viêm dạ dày cấp vì có vị nhạt và có chất xơ, rất quan trọng cho sức khỏe đường tiêu hóa. Tuy nhiên, nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng gây khó ăn, thì cơm trắng hoặc khoai tây có thể dễ tiêu hóa hơn. 

Bệnh nhân viêm dạ dày cấp cũng nên tránh ngô và bất cứ thứ gì làm từ ngô, chẳng hạn như bánh mì ngô, bánh kem bắp, một số loại mì ống không chứa gluten và các sản phẩm khác.

8. Bệnh nhân viêm dạ dày cấp nên ăn gì? Các loại thảo mộc

Một số loại thảo mộc có thể củng cố và làm săn chắc các cơ quan trong cơ thể, chẳng hạn như:

• Nam việt quất (Vaccinium macrocarpon): Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy nam việt quất có thể ức chế sự phát triển của H. pylori trong dạ dày. Tuy nhiên, người bị viêm dạ dày cấp không nên sử dụng nam việt quất trong trường hợp:
  • Bị dị ứng với aspirin
  • Đang dùng thuốc làm loãng máu (warfarin hoặc aspirin) vì nam việt quất có thể làm tăng nguy cơ chảy máu
  • Ngoài ra, nam việt quất còn có thể làm giảm tốc độ cơ thể xử lý một số loại thuốc và do đó làm tăng lượng thuốc đó trong máu tại một thời điểm nhất định.

• Viêm dạ dày cấp nên ăn gì? Nhũ hương (Mastic hay Pistacia lentiscus): Nhũ hương là một phương pháp điều trị truyền thống cho bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, đồng thời có tác dụng ức chế vi khuẩn H. pylori trong ống nghiệm. 
• Cam thảo Âu (Glycyrrhiza glabra) đã khử glycyrrhizin (DGL): Việc nhai cam thảo Âu đã khử glycyrrhizin trước hoặc sau khi ăn 1-2 giờ có thể giúp bảo vệ dạ dày chống lại tác hại của thuốc chống viêm không steroid NSAID. Lưu ý là bạn nên dùng thuốc ít nhất 1 giờ trước hoặc sau khi dùng DGL.
• Bạc hà (Mentha piperita): Bạc hà có thể giúp làm giảm các triệu chứng của viêm dạ dày cấp, nhưng bạn chỉ nên dùng một lượng nhất định để tránh ợ chua và những tác dụng phụ khác, vì bạc hà có thể tương tác với nhiều loại thuốc và có thể gây độc ở liều cao. 
• Một số thảo dược khác như gừng, nghệ… cũng là câu trả lời cho vấn đề người bị viêm dạ dày cấp nên ăn gì.

Bạn có thể sử dụng các loại thảo mộc dưới dạng chiết xuất khô (viên nang, bột hoặc trà), glycerit (chiết xuất glycerine) hoặc cồn thuốc (chiết xuất rượu). Tuy nhiên, tương tự như với bất kỳ liệu pháp nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng các loại thảo mộc, vì một số loại có thể tương tác với thuốc hoặc không phù hợp với những người mắc một số tình trạng bệnh nhất định. 

Viêm dạ dày cấp kiêng ăn gì?

Như vậy là bạn đã biết được bệnh nhân viêm dạ dày cấp nên ăn gì? Tuy nhiên, ngoài việc hiểu rõ bị viêm dạ dày cấp nên ăn gì, bạn cũng nên ghi nhớ một số thực phẩm cần kiêng cữ khi mắc phải căn bệnh này. Vậy, người bị viêm dạ dày cấp không nên ăn gì?

• Tránh uống rượu bia vì rượu bia có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày.
• Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều chất béo, dầu mỡ như sữa béo, kem béo, phô mai béo (phô mai xanh, Roquefort…), đồ chiên xào, thức ăn nhanh…
• Rau sống, hành tây
• Hoa quả sấy khô
• Thức ăn cay nóng, gia vị cay (tiêu đen, ớt bột, hạt mù tạt, nhục đậu khấu và ớt đỏ)
• Thực phẩm chua (cam, quýt, cà chua…)
• Thực phẩm chứa nhiều đường như bánh, kẹo, nước ngọt…
• Thức ăn đóng hộp, hun khói hoặc ướp sẵn nhiều gia vị
• Nói “không” với thuốc lá, kể cả hút thuốc lá thụ động 
• Tránh thuốc có chứa aspirin hoặc ibuprofen (Advil, Motrin)
• Ngũ cốc tinh chế (bánh mì tươi, mì ống làm bằng bột tinh chế…)
• Đồ uống có ga, nước ép trái cây có tính axit
• Thực phẩm và đồ uống chứa caffeine

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn biết được viêm dạ dày cấp nên ăn gì cũng như viêm dạ dày cấp kiêng ăn gì.