Bạn có biết móng tay tiết lộ nhiều về tình trạng sức khỏe của một người. Do đó, khi móng tay có những biểu hiện bất thường thì cần phải đặc biệt chú ý vì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của một bệnh lý nghiêm trọng.
Các bệnh móng tay là gì?
Các bệnh về móng tay là một nhóm các bệnh hoặc tình trạng biến dạng của móng tay. Mặc dù móng tay là một cấu trúc được tạo ra bởi da và là một phần phụ của da, nhưng các bệnh về móng tay có sự phân loại riêng biệt vì chúng có các dấu hiệu và triệu chứng riêng. Một số tình trạng móng tay có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm có thể cần được điều trị y tế.
Khi nào móng tay được cho là bất thường?
Một số thay đổi ở móng tay có thể do bệnh lý gây ra, vì vậy bạn nên gặp bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Móng tay biến đổi màu (vệt đen, vệt trắng hoặc thay đổi màu móng)
- Thay đổi dạng móng
- Thay đổi độ dày móng (dày hoặc mỏng)
- Móng tay yếu dần theo thời gian
- Móng tay có nhiều lõm như đinh rỗ
- Chảy máu giữa móng tay
- Khóe móng tay sưng hoặc rách
- Cảm giác khó chịu gần móng tay
- Móng bị lỏng, không còn bám vào da
Nguyên nhân gây ra các bệnh về móng tay
Viêm quanh móng thường là kết quả của vi khuẩn xâm nhập vào da thông qua các vết cắt ở lớp biểu bì và nếp gấp móng (vùng da quanh móng). Hầu hết các bệnh nhiễm trùng móng tay đều đáp ứng tốt khi điều trị với kháng sinh. Bệnh cũng thường không gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, một số nguyên nhân gây ra các bệnh về móng tay bao gồm:
- Nhiễm trùng (gây ra viêm quanh móng, retronychia – tình trạng móng mới mọc dưới móng cũ, mụn cóc và bệnh móng tay xanh)
- Chấn thương
- Bệnh từ các cơ quan khác (như một số bệnh phổi có thể gây ra hội chứng móng tay màu vàng)
- Nấm móng
- Bất thường về cấu trúc móng (như móng chân mọc ngược)
- Dị tật bẩm sinh (như bệnh dày móng bẩm sinh)
- Hút thuốc
- Khối u
Các loại bệnh về móng tay
Móng tay đổi màu
Móng tay bình thường có màu hồng nhạt, phần móng dài ra sẽ có màu trắng. Nếu màu móng tay thay đổi bất thường có thể là do:
- Hút thuốc lá
- Sơn móng tay thường xuyên
- Sử dụng thuốc, bao gồm cả liệu pháp hóa trị liệu
- Nhiễm trùng móng
- Tổn thương móng
- U hắc tố dưới da
- Móng tay chuyển sang màu xanh do độc tính bạc, độc tính quinacrine và bệnh Wilson.
- Suy thận
Các loại bệnh về móng tay: Viêm quanh móng
Viêm quanh móng thường do vi khuẩn xâm nhập vào vùng da xung quanh móng tay gây ra. Bệnh phổ biến hơn ở những người có thói quen cắn móng tay, cắt móng tay không đúng cách, bị bệnh chàm hoặc người thường xuyên bị thương nhẹ ở ngón tay.
Khi vi khuẩn xâm nhập sẽ khiến vùng da ở xung quanh móng dày, sưng đau và đỏ nhẹ. Nguyên nhân là do sự kết hợp của các yếu tố bao gồm kích ứng hóa học, dị ứng và điều kiện ẩm ướt ở móng làm tăng nguy cơ móng bị nhiễm nấm mãn tính. Trong nhiều trường hợp, móng tay sẽ bị biến dạng và đổi màu.
Biến dạng móng tay do chấn thương
Móng tay có thể bị thương, dẫn đến:
- Khối máu tụ dưới màng cứng làm phần móng tay gồ cao
- Nếu chấn thương rất nghiêm trọng sẽ làm rớt phần phiến móng sẽ bị mòn
- Nếu mầm móng bị tổn thương, móng tay có thể rơi ra hoặc phát triển bất thường.
Các bệnh về móng tay: Ly móng
Ly móng là một thuật ngữ y khoa để chỉ tình trạng phần phiến móng bên trên bị tách ra khỏi phần giường móng bên dưới do nhiễm trùng hoặc chấn thương.
Móng tay sẽ hơi ngả vàng hoặc hơi trắng. Các nguyên nhân gây ly móng gồm:
- Dưới phiến móng tay có mủ.
- Một số bệnh nhiễm trùng do nấm
- Bệnh vẩy nến
- Các bệnh tự miễn như vấn đề về tuyến giáp, thiếu máu hoặc một số vấn đề toàn thân như giãn phế quản
- Di truyền
- Tiếp xúc thường xuyên các hóa chất tẩy rửa, sơn, làm đẹp móng…
Móng mọc ngược
Tình trạng này đặc trưng bởi việc thân móng không mọc thẳng mà mọc ngược lại, cắm sâu vào da ở hai bên khóe móng gây đau và nhiễm trùng. Móng mọc ngược thường phổ biến ở người có móng phần đầu móng tay quá nhọn hoặc nếu móng không được cắt chính xác.
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, như chấn thương, mang giày dép chật, cắt móng chân quá ngắn, v.v.
Các bệnh về móng tay: Móng dày
Thực tế, móng dày thường liên quan chủ yếu đến tuổi tác nhưng đôi khi nó cũng do một số vấn đề gây ra như:
- Chấn thương
- Nhiễm nấm
- Thiếu máu cục bộ tuần hoàn
- Viêm khớp
- Dáng đi khác thường
- Giày chật
- Bệnh vẩy nến
Móng tay có các rãnh sọc dọc
Các đường vân dọc trên móng tay có thể do một số tình trạng sức khỏe gây ra, chẳng hạn như:
- Suy dinh dưỡng nặng hoặc thiếu máu
- Lão hóa
- Chấn thương
- Bệnh chàm
- Viêm khớp dạng thấp
- Bệnh mạch máu ngoại vi
- Lichen phẳng
Các bệnh về móng tay: Móng bị bong tách
Móng tay có thể bong gãy thành các lớp khi nó phát triển, do:
- Thường xuyên thay đổi sơn móng tay
- Ngâm tay liên tục trong nước
- Sử dụng móng tay quá nhiều.
Móng tay bị biến dạng
Móng tay có thể bị biến dạng do chấn thương hoặc nhiễm nấm. Chấn thương giường móng buộc móng phải phát triển một cách bất thường. Các dạng móng bị biến dạng gồm:
- Móng tay gọng kìm, có độ cong ngang làm cho chúng trông giống như gọng kìm, được cho là do di truyền bẩm sinh hoặc một bệnh lý khác gây ra.
- Móng tay dài bất thường ở người mắc hội chứng Marfan hoặc suy tuyến yên
- Trong bệnh viêm khớp vẩy nến, móng tay hẹp và ngắn, thô và đục.
- Bệnh nhân xơ cứng bì thỉnh thoảng có móng hình mỏ.
Thay đổi của móng tay do bệnh tự miễn
Các tình trạng dị ứng hoặc tự miễn có thể biểu hiện qua những thay đổi ở móng tay như:
- Móng có rỗ (bệnh vẩy nến)
- Móng có xuất huyết từng mảng (viêm nội tâm mạc do vi khuẩn),
- Thay đổi hình dạng móng, bao gồm cả koilonychia – móng hình thìa (thiếu máu do thiếu sắt).
- Móng xuất hiện các rãnh ngang (Beau’s line) xuất hiện sau khi bạn bị bệnh nặng, suy dinh dưỡng, hóa trị hoặc chấn thương móng, một số bệnh lý khác.
Các bệnh về móng tay khác không phổ biến
- Dị tật móng bẩm sinh: Móng có thể bị dị dạng hoặc không có trong hội chứng móng-xương bánh chè.
- Khối u ở móng tay: U hắc tố dưới móng và các bệnh ung thư da khác có thể xuất hiện dưới móng.
- Dấu hiệu của ngộ độc: Đôi khi, các triệu chứng ngộ độc có thể xuất hiện qua những thay đổi ở móng tay. Ví dụ, asen gây ra các vạch trắng, trong khi ngộ độc bạc có thể gây ra màu hơi xanh.
Cách phòng ngừa và điều trị các bệnh về móng tay
Giữ vệ sinh móng tay
Khi rửa tay, bạn phải luôn dùng xà phòng để chà rửa sạch móng.
Tránh cắn móng tay
Việc cắn móng tay sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi trùng xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng và khiến bạn bị bệnh. Ngoài ra, nếu vùng da xung quanh móng bị rách sẽ khiến bạn có nguy cơ bị nhiễm trùng. Thay vì cắn móng tay, bạn chỉ cần cắt nó đi.
Giữ móng tay luôn khô ráo
Sau khi rửa tay sạch sẽ, bạn cần làm khô tay hoàn toàn để vi khuẩn và nấm không thể phát triển trong môi trường ẩm ướt và móng sẽ khó bị gãy hơn.
Bạn cũng nên mang găng tay khi lau chùi nhà tắm hoặc rửa bát, thường xuyên thay găng tay đặc biệt nếu bạn cảm thấy ẩm và đầy mồ hôi.
Phòng ngừa các bệnh về móng tay: Cắt móng đúng cách
Móng tay dài dễ bị gãy và vi khuẩn có thể sống dưới móng. Do đó bạn nên thường xuyên cắt ngắn móng, nhưng tránh cắt quá sâu vào các cạnh của móng để ngăn chặn móng chân mọc ngược.
Nếu móng tay quá dày thì làm sao? Sau khi ngâm chúng trong nước muối, bạn có thể làm mềm chúng bằng kem dưỡng da có chứa urê hoặc axit lactic để dễ dàng cắt móng.
Chuẩn bị một bộ làm móng riêng
Nếu bạn thường xuyên ghé thăm tiệm làm móng, thì tốt nhất nên chuẩn bị một bộ dụng cụ làm móng riêng để có thể làm sạch và vệ sinh chúng ở nhà. Điều này cũng giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng hoặc lây nhiễm bệnh từ người khác khi dùng chung các dụng cụ làm móng.
Tránh cắt bỏ phần da xung quanh móng
Da xung quanh móng tay đóng vai trò là một rào cản tự nhiên ngăn chặn vi trùng xâm nhập và gây nhiễm trùng cho cơ thể. Do đó, bạn không nên cắt bỏ phần da đó trong lúc làm móng nhé.
Câu hỏi thường gặp
Những nguyên nhân chính nào gây ra các bệnh về móng tay?
Chấn thương, nhiễm trùng và các tình trạng da như bệnh chàm và bệnh vẩy nến là một số nguyên nhân chính gây ra rối loạn móng tay.
Các bệnh về móng tay nào là điển hình nhất?
Ba bệnh về móng tay phổ biến nhất là móng giòn, viêm quanh móng mãn tính đơn giản và ly móng.
Làm thế nào để biết bạn bị nhiễm nấm móng?
Móng tay có thể trở nên dày hơn ở một số nơi và đổi màu. Móng tay cũng có thể trở nên giòn và dễ gãy. Nhiễm nấm móng đôi khi có thể bắt đầu ở rìa móng tay và lan đến giữa móng tay.
